کیوی

کیوی گیاهی است از گروه گیاهان گلدار دولپه‌ای در راسته خلنگ‌سانان و رده کیویان. این گیاه بومی جنوب چین و میوه ملی جمهوری خلق چین است. میوه آن تخم مرغی شکل به اندازه یک تخم‌مرغ بزرگ (به طول ۵–۸ سانتیمتر و عرض ۴٫۵–۵٫۵ سانتیمتر) است و پوست آن قهوه‌ای رنگ و گوشت آن سبز کمرنگ است.

محتویات

• ۱ تاریخچه
• ۲ ارزش غذایی
• ۳ میزان تولید در جهان
• ۴ میزان تولید در ایران
• ۵ خواص درمانی کیوی
• ۶ جستارهای وابسته
• ۷ منابع
• ۸ پیوند به بیرون

تاریخچه

این گیاه در ابتدا یک گیاه بومی در جنوب چین بود. سپس در ابتدای قرن بیستم به نیوزیلند برده شده و در آنجا به صورت تجاری کشت شد. نام این گیاه از نام گونه‌ای پرنده زیبا که در نیوزیلند پرنده ملی بوده، در دهه شصت میلادی به این میوه داده شد(پرنده کیوی).^[۱]

پیوند این میوه بعد از رشد حدود یک هفته‌ای تبدیل به نهال و قابل قلمه زدن است. این روش از متداول‌ترین روش‌های کاشت نهال کیوی در دنیا به خصوص در کشور چین است. کشور چین یکی از بزرگ‌ترین کشورهای صادرکننده نهال پیوندی این میوه است.^{[نیازمند منبع]}

ارزش غذایی

میوه کیوی

کیوی منبعی غنی و سرشار از ویتامین C است و مقدار ویتامین C آن از پرتقال نیز بیشتر است. ویتامین ث موجود در کیوی ۲ برابر پرتقال، ۶ برابر لیموترش و میزان مواد مغذی آن ۸ برابر سیب است. همچنین دانه‌های سیاه آن حاوی ویتامین D است. کیوی همچنین دارای ویتامین A ویتامین‌های B1, B2, B۳ و سایر ویتامین‌های گروه ب می‌باشد. کیوی از میوه‌های بسیار کم کالری است. در ۱۰۰ گرم کیوی ۴۷ کالری وجود دارد؛ و از جهت میزان کالری همردیف زردآلو و نارنگی است. مقدار پتاسیم آن از موز بیشتر است. از میزان منیزیم بسیار بالایی برخوردار است و به همین خاطر نیز امکان ابتلا به بعضی از سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. کیوی همچنین دارای مس، آهن و فسفر است. کیوی میوه‌ای است که مواد غذایی بالا و در صد کالری بسیار پایینی دارد، از این‌رو می‌توان آن را در رده میوه‌های بسیار مفید قرار داد.^[۲]

میزان تولید در جهان

سالانه بیش از چهار میلیون و ۲۷۰ هزار تن کیوی در جهان تولید می‌شود. چین با تولید سالانه دو میلیون و ۳۹۰ هزار تن، بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصول به‌شمار می‌رود. ایتالیا با ۵۲۳ هزار تن و نیوزیلند با ۴۳۴ هزار تن به ترتیب دومین و سومین تولیدکننده کیوی به‌شمار می‌روند. ایران نیز با تولید سالانه ۲۹۴ هزار تن، چهارمین تولیدکننده کیوی در جهان است.

تولید کیوی در جهان

میزان تولید در ایران

نمایی از یک باغ کیوی در تالش

در ایران در سال ۱۳۴۷ خورشیدی، نخستین نهال کیوی در شهر رامسر کاشته‌شد. در ایران در حال حاضر این میوه در سه استان گیلان، مازندران و گلستان در حاشیه دریای خزر کشت می‌شود و هرساله بر سطح کشت آن افزوده می‌شود. امروزه میوهٔ کیوی، یکی از محصولات صادراتی ایران محسوب می‌شود.

بنابر گزارش خبرگزاری ایسنا در سال ۱۳۹۱ خورشیدی، استان مازندران (تنکابن و حومه) با تولید سالانه بیش از ۱۱۰ هزار تن کیوی، قطب تولید این میوه در ایران شناخته شد. در سال ۱۳۹۱ خورشیدی، استان گیلان (طالش و حومه) با تولید سالانه بیش از ۷۰ هزار تن کیوی دومین استان تولیدکننده این محصول شناخته شد. به گزارش جهاد کشاورزی شهرستان طوالش در سال ۱۳۹۴ خورشیدی، از دو هزار و دویست پنجاه هزار هکتار باغ زیر کشت، ۶۳ هزار تن محصول کیوی هایوارد طلایی برداشت شد.

شکوفه کیوی در رودسر

خواص درمانی کیوی

کشورهای برتر در تولید کیوی در سال ۲۰۱۶ میلادی (هزار تن)

Kiwifruit, gold, raw

	۲۳۹۰
ایتالیا	۵۲۳
نیوزیلند	۴۳۴
ایران	۲۹۴
شیلی	۲۲۵
سراسر جهان	۴٬۲۷۴
منبع: فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) [۳]
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی	۲۵۱ کیلوژول (۶۰ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها	۱۴٫۲۳ g
قندها	۱۰٫۹۸ g
فیبر	۲ g
چربی	۰٫۵۶ g
پروتئین	۱٫۲۳ g
- لوتئین و زآکسانتین	۱۱۴ μg
ویتامین ب۱ (تیامین)	۰٫۰۲۴ میلی‌گرم (۲٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین)	۰٫۰۴۶ میلی‌گرم (۳٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین)	۰٫۲۸ میلی‌گرم (۲٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵)	۰٫۵ میلی‌گرم (۱۰٪)
ویتامین ب۶	۰٫۰۵۷ میلی‌گرم (۴٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)	۳۴ میکروگرم (۹٪)
ویتامین C	۱۰۵٫۴ میلی‌گرم (۱۷۶٪)
ویتامین E	۱٫۴۹ میلی‌گرم (۱۰٪)
ویتامین K	۵٫۵ میکروگرم (۵٪)
کلسیم	۲۰ میلی‌گرم (۲٪)
آهن	۰٫۲۹ میلی‌گرم (۲٪)
منیزیم	۱۴ میلی‌گرم (۴٪)
منگنز	۰٫۰۵۸ میلی‌گرم (۳٪)
فسفر	۲۹ میلی‌گرم (۴٪)
پتاسیم	۳۱۶ میلی‌گرم (۷٪)
سدیم	۳ میلی‌گرم (۰٪)
روی	۰٫۱۰ میلی‌گرم (۱٪)
link to USDA Database entry درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا