سعی میکنم فواید اکثر میوه ها - ادویه ها و ... رو تو وبلاگ برای اطلاعات شما قرار بدم تا بدونید چیزهایی که میخورید شامل چه چیزها و چه فوایدی میباشد. حتما با درج نظر دلگرمم کنید.
کُنار، عناب، رملیک (نام علمی: Ziziphus) سردهای از درختان و درختچههای تیغدار از تیره عنابیان
است. حدود ۴۰ گونه کنار وجود دارد که در مناطق گرمسیری و زیرگرمسیری
پراکندگی دارند. میوه این درخت نیز کُنار نامیده میشود و خوردنی است.
درخت کنار در عربی و گاه فارسی سدر نیز نامیده میشود و در ایران معمولاً برگهای کوبیده آن را «سدر» مینامند. اما سدر خود درختی متفاوت و مدیترانهای از تیره مخروطیان است که شباهت زیادی با کاج دارد.
کنار درختی است به ارتفاع نزدیک به ۱۰ متر با برگهای کوچک و قلبی
شکل و کشیده با سه رگبرگ برجسته که گوشوارک آن به خار تبدیل شدهاست.
محتویات
۱میوه و خواص
۱.۱شستشو با برگ کنار (سدر)
۲گونهها
۳جستارهای وابسته
۴نگارخانه
۵منابع
میوه و خواص
میوه درخت کنار
درخت کنار با میوه
درخت کنار علی شلگهی
کنار آفریقایی و کنار کازرونی (ایرانی) و… گونههای از این سردهاند که بهطور فراوان بومی جنوب و جنوب غرب ایران نیز میباشد.
میوه کنار خوراکی است. کنار میوه مغذی و سرشار از ویتامین K و
مقادیر نسبتاً خوبی از ویتامین D3 و محتوی کلسیم، فسفر و آهن و منگنز و روی
و پتاسیم است. ارزش غذایی میوه کنار از لحاظ پروتیین، مواد معدنی، کلسیم،
فسفر، کاروتن
و ویتامین از گندم غنیتر و میزان کالری و ویتامین C آن نسبت به لیمو بیشتر
است. میوه آن به راحتی هضم و اثر ملینآور دارد و گوشت میوه آن شیرین و
خوشمزه است.
کنار در ماههای آذر و دی به بازار
میآید و تا اواخر اسفند عرضه میشود. کنار با قیمتی ارزانتر نسبت به سایر
میوهها در دسترس است.
درخت کنار مقاومترین درخت میوه به صورت درختچهای کوچک، خاردار با
تاج پهن است.
میوه این درخت تخم مرغی شکل و به اندازه میوه زیتون یا کمی کوچکتر است.
طعم این میوه ترش مطبوع و شیرین است. این درخت و میوه آن در جنوب ایران
کنار نامیده میشود و در کتابها به نامهای کنار، سدر، سدره، منبل داوود،
سنجد گرجی، نیم، ضال، ببر و شجره النبق نیز خوانده شدهاست. از قدیم از برگ
سائیده درخت کنار بهعنوان ماده پاککننده موی سر و بدن استفاده شده و
هنوز هم در برخی نقاط استفاده از آن متداول است. برگ سائیده کنار «سدر» نام
دارد. این درخت در استانهای جنوبی ایران مانند ایلام فارس، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، کرمان و جنوب سیستان و بلوچستان به خوبی میروید.
شستشو با برگ کنار (سدر)
برگهای
کنار را میتوان خشک و پودر کرده و جهت شستشوی بدن و مو بکار برد.
برگ کنار (سدر) حاوی تانن، استرولهای گیاهی مانند بتاسیتوسترول،
بتاسیتوسترول گلوکزید و ساپونین ابلین لاکتون میباشد. ساپونین موجود در
سدر عامل کفکنندگی در برگ کنار است. ابلین لاکتون از دسته ساپونینهای
استروئیدی است و به عنوان ماده اولیه برای تهیه هورمونهای استروئیدی
میتوان بکار برد.
فندق میوهای فندقی از درخت فندق
است. ظاهر کروی یا بیضی دارد و طولش ۱۵–۲۵ میلیمتر و قطرش ۱۰–۱۵ میلیمتر
است و دارای پوسته فیبری بیرونی میباشد. گونههایی از فندق از فندق
معمولی بزرگترند و در بیشترین رشد دو برابر اندازه معمولی میشوند. میوه
فندق زمانی که برسد از پوسته بیرون میافتد. هسته بذر
فندق خوراکی است و میتوان آن را به صورت خام یا پخته مصرف نمود. بذر میوه
پوستی بسیار نازک و به رنگ قهوهای تیره دارد که پیش از مصرف یا پختوپز،
آن را جدا میکنند.
فندق در سطح تجاری بیشتر در ترکیه، ایتالیا، یونان، گرجستان، در جنوب ایالت اسپانیایی کاتالونیا، در شهرستان کنت انگلستان و همچنین در ایالت واشینگتن و اورگن ایالات متحده و در ایران در مناطق اشکورات رودسر گیلان (لات محله , پرندان، مایستان،
کُجید، شَوَک. دیماجانکش و…)، شهسوار و رامسر در مازندران تولید میشود.
ترکیه با تولید تقریباً ۷۵٪ از فندق جهان، بزرگترین تولیدکننده این میوه
در بین کشورهای جهان میباشد. اشکورات رحیم آباد رودسر نیز بزرگترین تولیدکننده فندق و به عنوان پایتخت فندق ایران شناخته میشود
از فندق در صنعت شیرینیسازی برای ساخت پرالین مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین با ترکیب آن با شکلات میتوان شکلات ترافل و همچنین محصولاتی همچون نوتلا و فرانجلیکو تولید نمود. روغن فندق نیز که از فندق بدست میآید، بسیار خوشطعم است و در پختوپز مورد استفاده قرار میگیرد.
فندق از نظر میزان پروتئین و چربی غیراشباع بسیار غنی است، علاوه بر آن حاوی مقادیر قابل توجهی از ویتامین ب۱ و ویتامین ب۶ و میزان کمتری از دیگر ویتامینهای ب است.
محتویات
۱کشت تاریخی
۲زراعت پیشرفته و جدید
۳تنوع گونهها
۳.۱فندق ترکیهای
۴برداشت محصول
۵استفادههای آشپزی
۶منافع سلامتی
۷جستارهای وابسته
۸پانویس
کشت تاریخی
در سال ۱۹۹۵ شواهدی دال بر وجود یک مرکز فرآوری فندق در مقیاس بزرگ در یک گودال واقع در جزیره کولونسای اسکاتلند بدست آمد. این چاله متعلق به دوران میان سنگی
بود و حدود ۹۰۰۰ سال قدمت داشت. شواهد نشان از یک چاله عمیق و بزرگ که
مملو از صدها هزار پوسته سوخته فندق بود میداد. فندق در دیگر مراکز متعلق
به دوران میان سنگی نیز یافت شده بود ولی به ندرت در چنین مقیاسی و بشکل
متمرکز در یک چاله. تکنیک رادیوکربن قدمت این فندقها را بالغ بر ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد تشخیص دادهاست.
این اکتشاف به ما بینشی خاص در زمینه فعالیتهای گروهی و
برنامهریزی در این دوران میدهد. این فندقها همه در یک سال برداشت شده
بودند و آنالیز گردهای نشان داد تمامی درختان بطور همزمان قطع شده بودند.
مقیاس این فعالیت، بینظیر در سرتاسر اسکاتلند و عدم وجود حیوانات قابل
شکار در این جزیره، این احتمال را قوت میدهد که کولونسای دارای جامعهای
با رژیم غذایی عمدتاً گیاهی بودهاست.
فندق معمولاً نیاز به برشته کردن ندارد و حتی امروزه فندق کنتی
(Kentish Cobnuts) به صورت سنتی تازه به فروش میرسد، گمان میرود برشته
کردن فندق برای آسانتر کردن هضم آن توسط کودکان صورت گرفته باشد. گفته
میشود که برشته کردن عمر نگهداری فندق را افزایش میدهد و همین آن را
غذایی مناسب برای دریانوردان در سالهای گذشته کرده بود.
درخت فندق در طول تاریخ برای چوب، مواد ساختمانی و پرچین مورد
استفاده قرار میگرفتهاست. در دوران رومیها کشت میشده از جمله در
بریتانیا، هر چند مدرکی وجود ندارد که آنها کشت گونه خاصی را گسترش داده
باشند. انواع مختلفی از قرن ۱۶ به بعد کشت شده، قرن ۱۹ شاهد یک افزایش بزرگ
در انواع این گونه میباشد. بهطور خاص فندق کنتی اولین گونه تحت کشت
گسترده در سال ۱۸۳۰ معرفی گردید.
شیوه سنتی افزایش باردهی فندق brutting نام دارد که باعث میشود
انرژی درخت بیشتر به سمت تولید شکوفه برود. در این شیوه در پایان فصل رشد
سرشاخههای ۶–۷ برگه متصل به تنه یا شاخههای اصلی (بدون قطع کامل) دوشاخه
میشوند.
زراعت پیشرفته و جدید
زراعت پیشرفته و جدید
کشت فندق یا با دست یا با شن کشهای مکانیکی و عادی برای جمعآوری دانههای
افتاده انجام میشود. فندق به خاطر دانهای بودنش بهطور گسترده در
باغهای بازرگانی اروپا، ترکیه، ایران و قفقاز کشت میشود.
دانه فندق به دانههای هرگونه از فندقیان
اشاره میکند.
این فندق، هسته دانه، قابل خوراکی است و به صورت خام یا تفت داده یا طعم
دهنده استفاده میشود. دانه یک پوست قهوهای تیره و نازک دارد که کمی طعم
دار است و گاهی اوقات پیش از آشپزی کنده میشود.
ترکیه تولیدکنندهٔ برتر فندق است، خصوصاً در استان گرهسون و استان اردو.
تولید فندق ترکیه ۶۲۵۰۰۰ تن بوده و حدود ۷۵ درصد از تولید جهانی را در بر میگیرد.
در شمال آمریکا تولید فندق در ایالت اورگن متمرکز شدهاست.
آنها همچنین بهطور گستردهای در کلمبیا و بریتانیا این دانه را کشت میدهند.
در سال ۱۹۹۶، تولید پوستهای در ارگان حدود ۱۹۱۹۰۰ تن (۱۸۰۰۰ تن) در مقایسه با ۱۰۰ تن (۹۱ تن) در واشینگتن بود.
فندق در آمریکا بهطور دایمی رشد میکند، که انجمن بازاریابی فندق در سال ۱۹۴۹ توسط بخش ۹۸۲فدرال بازاریابی تأسیس شد.
فندقها همچنین در خیابان پانگی جامبا در هند دیده شدهاند، که آنها را به عنوان تاشگی میشناسند.
تنوع گونهها
تنوع گونهها
بسیاری از انواع فندق شامل: بارسلونا، باتلر، کاسینا، کلارک، کاسفورد،
داویانا، دل لانگه، انگلیس، انیس، فیلبرت، هال جیانت، جمتگارد، کنت کوب،
لوییس، توکولی، توندا، توندای جیفونی، توندارومانا و والنیس پراید و ویلامت
میشوند.
برخی از این گونهها به دلیل کیفیتهای خاصی کشت میشوند. این کیفیتها شامل بزرگی فندق، دیر رس یا زودرس بودن گونه یا به منظور گرده افشانی است.
اکثر فندقهای کشت تجاری از ریشه گرفته میشوند و برخی گونهها از ریشه هیبرید بین فندق معمولی و فندق فیبلرت هستند.
یک گونه در ایالت واشینگتن رشد میکند، "DuChilli" یک ظاهر بلندتر
دارد و یک پوست نازکتر و کوتاهتر دارد. طعمی شیرین تر از دیگر گونهها
دارد.
فندق ترکیهای
فندق ترکیهای نباید با فندق وحشی ترکیهای فندق بیزانسی اشتباه شود.
برداشت محصول
فندقها
سالانه از اواسط پاییز برداشت میشوند. وقتی پاییز میآید درختها، فندق و
برگهایشان میریزد.
اکثر باغداران تجاری منتظر میشوند تا دانهها خودشان بیفتد. به جای اینکه
از تجهیزات استفاده کنند یا درخت را تکان دهند.
۴ قطعه اولیه تجهیزات برای برداشت کردن تجاری استفاده میگردند که شامل:
جاروکش
برداشتکننده
گاری فندق
جرثقیل
جاروکش فندقها را به وسط ردیف حرکت میدهد. برداشتکننده فندقها را از
شاخهها و برگها برداشته و جدا مینماید. گاری فندقها را، که توسط
برداشتکننده جمع شدهاست، نگه میدارد؛ و جرثقیل فندق را از گاری بلند
میکند، به مخزن میریزد تا بستهبندی گردد و حمل شود سپس به مرحله فراوری
برود.
جاروکننده یک ماشین نزدیک به زمین است که در هر ردیف درخت دو بار عبور
میکند و ۲ متر تسمه متصل شده به جلو دارد که میچرخد تا برگها را جارو
کند و فندق و ترکههای کوچک را از چپ و راست برداشته و در مرکز ردیف
همانطور که به جلو میرود بریزد. در عقب جاروکننده، یک دمنده قدرتمند است
تا بر مواد ریخته شده در ردیف کناری با سرعت هوای ۹۰ متر بر ثانیه
بوزد.
هرس کردن دقیق در طول سال و وزش با حوصله توسط جاروکننده میتواند نیاز به
نیروی دست را برای جمعآوری فندقها کاهش دهد.
جاروکننده یک ردیف مرکزی از فندقها را آماده نگه میدارد که برای تراکتور
برداشت کافی است تا بدون حرکت و رانندگی روی مرکز ردیف حرکت کند.
بهتر است تنها چند ردیف از درختان توسط جاروکننده آ تعدادی از صفهای
روبروی دروکننده در زمان داده شده جارو شود، تا از حرکت برداشتکننده از
روی فندقها و شکسته شدن آنها که ممکن است از درخت افتاده باشد جلوگیری
کند.
فندقها ممکن است تا ۳ بار در طول فصل برداشت جمعآوری شوند و این
بستگی به کمیت فندقها و افتادن آنها نسبت به اقلیم دارد.
برداشتکننده یک ماشین با دور پائین است که توسط یک تراکتور کشیده میشود
که مواد را از زمین برمیدارد و فندقها را از برگها و شاخهها جدا
میکند.
همانطور که برداشتکننده در ردیف حرکت میکند یک سیلندر چرخشی با هزاران دور مواد را به یک نقاله میبرد.
نقاله مواد را در یک وزنده برده و تحت یک فضای قدرتمند خاکهای سبکتر را فرو میبرد و برگها را از فندقها جدا میکند.
فندقهای باقیمانده با یک گاری که پشت برداشتکننده وصل شدهاست کشیده میشود.
وقتی یک بشکه از فندق پر شد جرثقیل بشکه را خالی کرده و به
برداشتکننده بر میگردد. تا زمان جمعآوری برداشتکننده را به حداکثر
برساند.
۲ استراتژی گوناگون برای زمان جمعآوری فندقهای افتاده استفاده میشود.
اول اینکه زود برداشت شود و وقتی حدود نیمی از فندقها افتادهاست
برداشتکننده میتواند سریعتر و با شانس کمتر شکسته شدن، فندقهای روی زمین
را جمع کند.
انتخاب دوم این است که منتظر شویم تا تمام فندقها پیش از درو کردن روی زمین بیفتد.
اگرچه اولین گزینه به نظر بهتر از دومین گزینه است ولی دومی دو یا سه مرحله بیشتر زمان نیاز دارد؛ که البته آب و هوا
نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
بارش باران درو را به تأخیر میاندازد و یک کشاورز باید منتظر شود تا تمام
فندقها بعد از یک فصل بارانی بیفتد که این موضوع کار درو کردن را سختتر
میکند.
عملیات برداشت با توجه به اینکه چند بار کشاورزی شدهاست و تعداد
روبندهها و دروکننده و گاریها و جرثقیلهای موجود چقدر است، تغییر کند.
در یک باغ خشک که خاکی است باید تجهیزات و عملگرها با محافظ تنفسی پوشانده
شوند.
بهطور برعکس اگر زمین خیلی خیس و مرطوب باشد دستگاه را رطوبت میگیرد و
باعث میشود تجهیزات به خوبی عمل نکنند.
استفادههای آشپزی
استفادههای آشپزی
کیک شکلاتی با فندق
فندقها در شیرینی پزی برای ساخت آجیل سوخته نیز مصرف میشود.
در شکلات برای برخی از ترایفهای شکلاتی و در محصولات نوتلا و نوشابههای الکلی استفاده میگردد.
در اتریش به ویژه شهر وین، فندق یک ماده در ساختن تارت است مثل تارت فندقی که بسیار هم مشهور است.
در سوییس کیک پودر فندق استفاده میگردد و داخل آن طعم میگرد و فندقهای شکسته در اطراف آن ریخته میشود.
فندق ابتدا ماده اولیه مبتنی بر ودکا و فرانژیلیکو بود.
فندقها در ترکیه به ویژه پنتیک آناتولیا استفاده میشد.
در حوریان، اسنک سنتی چورچ هلا و سس ساتسیوی وی اغلب با فندق پخته میشوند. همراه با دانه گردو.
قهوه با طعم فندق (با نر تعداد زیادی از مصرفکنندگان) به نظر میرسد که از فندق کمی شیرین تر و کمتر اسیدی است.
اگرچه ساکارید طبیعی در فندق کمتر است و هنوز دلیل چنین تفسیری درک نشدهاست.
سالانه بیش از ۲۰۰۰ تن فندق به استرالیا صادر میشود.
روغن فندق از فندق گرفته میشود و طعم دهنده خیلی قوی محسوب میشود و در آشپزی به عنوان روغن نیز استفاده میشود.
گیاهان فندق معمولاً توسط گونههای لپیدوپترا خورده میشوند.
منافع سلامتی
منافع سلامتی
فندق به دلیل داشتن ترکیبات چربی، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین ای،
مواد معدنی، فیبرهای رژیمی، فیتوسترول (بتاسیتوسترول) و آنتیاکسیدانهای
فنولیک مثل فلاوان، دارای جایگاه خاص در میان انواع دانههای خشک شده از
نظر مواد مغذی و سلامتی است.[۱]
فندق یک منبع خوب از ویتامینهای B1، B2 و B6 است. این ویتامینها برای
حفظ سلامت مغز و خونسازی ضروری هستند، مخصوصاً برای کودکان در حال رشد.
ویتامین E
ثابت شدهاست که مصرف ۲۵ تا ۳۰ گرم فندق در روز، تمامی ویتامین E مورد نیاز
در روز را تأمین میکند و برای پیشگیری از بیماریهای عروق سیاهرگ قلبی و
سرطان کافی است.
روغن فندق بهترین منبع شناخته شده ویتامین E است که برای سلامت ماهیچههای قلب و دیگر ماهیچههای بدن ضروری است.
این ویتامین همچنین برای عملکرد طبیعی سیستم تولید مثل ضروری میباشد.
ویتامین E از تجزیه و همولیز گلبولهای قرمز خون
جلوگیری میکند، بنابراین به عنوان نوعی محافظ در برابر کم خونی یا آنمی
عمل میکند. از دیگر فواید ویتامین E که در فندق به وفور یافت میشود،
پیشگیری و ممانعت از عوامل ایجادکننده سرطان میباشد. اگر سرطان قبلاً در
بدن شکل گرفته باشد، ویتامین E با سلولهای سرطانی میجنگد.
املاح فندق
فندق دارای مواد معدنی زیر میباشد:
کلسیم، که برای رشد استخوانها و دندانها ضروری است.
آهن، که در خونسازی نقش دارد.
روی، که نقش مهمی در هورمونهای جنسی دارد.
پتاسیم، که برای تحریک سیستم عصبی و عملکرد مناسب عضلات و ماهیچهها ضروری است.[۲]
هُلو میوه آبدار درخت هلو (نام علمی: Prunus Persica در لاتین به معنی آلوی ایرانی) و دارای هستهٔ سخت، گوشت زرد، یا نسبتاً سفید و پوستی مخملی است . بر اساس چسبیدن گوشت به هسته، این میوه به دو دسته هستهجدا و هستهچسب
تقسیم میشود. نوعی دیگر از خانواده هلو است، که در ایران شفتالو به میوه
دیگری غیر از هلو گفته میشود که از هلو شیرین تر است، به بزرگی هلو نیست،
هسته اش همیشه چسبیدهاست و پوست آن از هلو کرک کمتری دارد، رنگش کمی
متفاوت تر از هلو است، و برگه آن مرغوب تر از هلو میباشد) یکی دیگر از
میوههایی که تا حد زیادی با هلو ارتباط دارد شلیل است. ارتباط شلیلها
با هلو تا حدی است که در واقع گاهی اوقات محصولات هلو حاوی تعداد کمی شلیل
است و برعکس. شلیل در واقع نوعی هلو با ژن مغلوب است که میوههای بدون کرک
تولید میکند. گزارش آمار جهانی نشان دهنده این امر است که هلو
پرطرفدارترین میوه در کل جهان از نظر طعم و مزه است.
درخت
هلو سه نوع شاخه ساده، مرکب و کاذب تولید میکند. شاخههای ساده فقط جوانه
رویشی تولید میکنند. شاخه مرکب، جوانه رویش و زایشی و شاخه کاذب در طول
شاخه جوانه زایش و در نوکم جوانه رویشی تولید میکند که در هنگام هرس نوک
شاخه کاذب حذف میشود.
جوانه گل هلو ساده است و در جانب شاخههای یک ساله تشکیل میشود)
محتویات
۱خواص
۲انواع
۳انواع هلو
۴نگهداری
۴.۱کنه ها
۴.۲آفات
۵نگارخانه
۶منابع
خواص
هلو مثل تمام میوهها خواص ادرارآور و ملین
دارد. گوشت هلو دارای سلولوزهای نرم است و کاملاً هضم میشود. هلو میوهای
نسبتاً کم ترشی است. مواد قندی و نشاستهای آن به آسانی هضم میشود و معده
به راحتی هضم آن را تحمل میکند.
هلو سرشار از انواع ویتامین هاست، به خصوص ویتامینهای ب۱، ب۲ و آ.
انواع
هلو
داری انواع مختلف با گونهها و طعمهای متفاوت است. از انواع مختلف این
میوه میتوان به بلخی، کاردی، زعفرانی (که دارای دو نوع هسته جدا و هسته
چسب موجود است و مورد استفاده قرار میگیرد)، هلو انجیری، هلو هلندری (که
شباهت فریبندهای به زرد آلو دارد) نام برد. از استانهای تولیدکننده عمده
هلو میتوان به استان چهار محال و بختیاری و به صورت عمده شهر گردشگری و
زیبای سامان و استان البرز و شهر کرج اشاره کرد. هلوی بلخی، که بسیار بزرگ و
شیرین است، از تولیدش بسیار کاسته شدهاست، زیرا بلافاصله بعد از تماس لک
میشود و چهرهٔ بدی به خود میگیرد.
انواع هلو
هلو انواع مختلفی دارد که بیش از ۳۰۰ رقم هلو تنها در آمریکای شمالی رشد میکند.
نام
خصوصیات
هلو زرد
ین هلو نسبت به هلوهای سفید دارای مزه تند و اسیدی است.
هلو سفید
هلو سفید به خاطر اسیدی بودن کم نسبت به هلوهای زرد شیرینتر است. همچنین، دارای بافت نرم و خوشمزه تری نسبت به هلوهای زرد هستند.
هلو فریاستون
هلو فریاستون به دانه نمیچسبد و میتوان آن را با دست جدا کرد. این هلوها نسبت به هلوهای کلینگاستون بزرگتر بوده و آب کمی دارند.
هلو کلینگ استون
دارای گوشتی هستند که به دانه چسبیدهاند. آنها نرمتر، شیرینتر و آبدارتر از هلوهای فریاستون هستند.
هلو انجیری
این نوع هلو در بازارهای کشاورزان و بازارهای تخصصی در ماههای ژوئیه و اوت در دسترس میباشد.
شلیل
شلیل طعم سبکتری داشته و هلوها طعم بیشتری دارند. بر اساس ظاهر، فاقد وجود کرک روی پوست شلیل است، و هستهٔ آن به گوشته نمیچسبد و کمتر از هلو آب دارد
نگهداری
هلو
در دمای 0 درجه سانتیگراد و 32 درجه فارنهایت و رطوبت بالا ذخیره می شود.
هلو بسیار اسیب پذیر است و بعد از برداشت در عرض دو هفته باید به کنسرو
تبدیل شود و یا استفاده شود.
هلو از نظر اقلیمی میوه ای است که پس از برداشت هم همچنان به رشد میوه ها ادامه داده است.
کنه ها
کنه قرمز اروپا یا زرد در درختان هلو یافت می شود.
آفات
درختان هلو مستعد آفاتی همچون حلقه برگ
هستند.که معمولا به طور مستقیم روی میوه تاثیر نمی گذارد اما از رشد درخت
جلوگیری می کند چندین دارو می تواند با این آفت مقابله کند.از جمله مخلوط بردو که از نوعی قارچ گرفته می شود و سایر افت کش ها که از عناصر مس ساخته می شوند این میوه مستعد پوسیدگی یا قهوه ای یا قرمز است.[۱]
شاهتوت، گونهای درخت گل دار متعلّق به خانوادهٔ توت سانان
(Moraceae)، و بومی آسیای جنوب غربی میباشد. کاشت این درخت در زیستگاه
بومیاش از پیشینهای چنان طولانی برخوردار است که مشکل میتوان گسترهٔ
طبیعی انواع مختلف آن را بهطور دقیق مشخّص نمود. در سردهٔ توتها (Morus)،
درخت شاهتوت از همه کوچکتر است و بلندی آن گاه ممکن است تا ۳۰ پا (حدود ۹
متر) برسد، و در صورت عدم رسیدگی در سنّ پایین به شکل بوته باقی میماند.
این درخت عمری طولانی دارد و بعضاً دیده شده چند صد سال میوه دهد.[۱]
میوه شاتوت بزرگتر از توت سفید است و رنگ آن قرمز تیره یا ارغوانی و مزهاش ترش و شیرین و مطبوع است.[۲] شاتوت را میتوان به صورت خام، پخته یا مربا مصرف کرد.
محتویات
۱ویژگیهای خوراکی
۲ارزش غذایی
۳نگارخانه
۴منابع
ویژگیهای خوراکی
وجود
مواد خوراکی بسیار و نقش همافزایی این مواد مغذی بر یکدیگر سبب شدهاست
تا این میوه به عنوان منبعی خوب برای تأمین نیاز روزانه به ریزمغذیهای
گوناگون بهشمار رود. شاهتوت از نظر فعالیت آنتیاکسیدانی یکی از بهترین
خوراکیهاست که دارای فیتوکمیکالهای قوی مانند آنتوسیانین است. آنتوسیانین
رنگدانهای است که باعث سیاه رنگ شدن شاتوت میشود.[۲]
شاتوتها دارای کالری پایینی بوده (در هر ۱۰۰ گرم، ۴۳ کالری) و منبع
خوبی از ویتامین C و A و E و آنتیاکسیدان است. همچنین شاتوتها منبع خوبی
از آهن هستند که به ندرت در دیگر گونههای توتها پیدا میشود. این میوه
همچنین سرشار از پتاسیم، منگنز و منیزیم است. پتاسیم بخش مهمی از سلول و
مایعات بدن است که میزان ضربان قلب و فشار خون را کنترل میکند. شاتوت
دارای مقدار فراوانی ویتامین B کمپلکس از گروه ویتامینها و نیز ویتامین K
است.[۲]
وجود انواع آنتیاکسیدانهای گوناگون در شاتوت، «درجه ظرفیت جذب
رادیکالهای آزاد» آن را که یک شاخص اندازهگیری تأثیر مواد غذایی در
پیشگیری از سرطان است، به رقم ۵۳۵۰ در هر صد گرم رساندهاست.[۳]
این نوع توت حاوی مقدار بسیار خوبی از ویتامین B6، نیاسین،
ریبوفلاوین و اسیدفولیک است. این ویتامینها دارای وظایف مشترکی بوده و به
بدن در سوخت و ساز کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها کمک میکنند.[۲]
استفاده از جوشانده برگهای این میوه برای برطرف کردن حالت تهوع از
قدیم معمول بوده و ریشه آن برای درمان اسهال خونی استفاده میشدهاست در
برگ شاهتوت ماده ای ضد قند وجود دارد که میتواند مرض قند را درمان کرده و
قند خون را کاهش دهد. به همین دلیل میتوان از آن در صورت وجود قند در
ادرار و معالجه دیابت استفاده کرد.[۳]
ارزش غذایی
درخت شاه توت در روستای دارالسیاده سیدان، خراسان جنوبی، ایران
شاه توت سرشار از گلوکز و ماده قندی است و دارای ویتامینهای A - C (که
در رفع خستگی ناشی از فعالیتهای فکری مفید است) - املاح معدنی و تانن است.[۳]
Mulberries, raw
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی
۱۸۰ کیلوژول (۴۳ کیلوکالری)
کربوهیدراتها
۹٫۸ g
قندها
۸٫۱
فیبر
۱٫۷ g
چربی
۰٫۳۹ g
پروتئین
۱٫۴۴ g
ویتامین ب۱ (تیامین)
۰٫۰۲۹ میلیگرم (۲٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین)
۰٫۱۰۱ میلیگرم (۷٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین)
۰٫۶۲ میلیگرم (۴٪)
ویتامین ب۶
۰٫۰۵ میلیگرم (۴٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)
۶ میکروگرم (۲٪)
ویتامین C
۳۶٫۴ میلیگرم (۶۱٪)
کلسیم
۳۹ میلیگرم (۴٪)
آهن
۱٫۸۵ میلیگرم (۱۵٪)
منیزیم
۱۸ میلیگرم (۵٪)
فسفر
۳۸ میلیگرم (۵٪)
پتاسیم
۱۹۴ میلیگرم (۴٪)
سدیم
۱۰ میلیگرم (۰٪)
روی
۰٫۱۲ میلیگرم (۱٪)
Link to USDA Database entry درصدها نسبیاند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا
درخت سیب (نام علمی: M. pumila) درختی برگریز از خانواده گلسرخیان
است که به خاطر میوه شیرین و گوشتیاش شناخته شدهاست. در سرتاسر دنیا،
این درخت برای میوهاش کشت میشود و وسیعترین گونهٔ رشد کرده از سرده مالوس است. منشأ این درخت آسیای مرکزی است؛ جایی که امروزه هنوز هم گونهٔ وحشی آن یعنی مالوس سیورسی یافت میشود. سیب پس از هزاران سال کشت در آسیا و اروپا، توسط مهاجران اروپایی به آمریکای شمالی برده شد. سیب در برخی فرهنگها از اهمیت مذهبی و اساطیری بالایی برخوردار است، از جمله فرهنگ اهالی اسکاندیناوی، یونان و مسیحیان اروپایی قدیم. سیب همچنین یکی از سینهای اصلی هفتسین است.
درختان سیب حاصل از کاشت دانه بزرگ هستند، اما درختان حاصل از پیوند
ریشه (ساقه زیرزمینی) کوچکند. بیش از ۷٬۵۰۰ رقم سیب شناخته شده وجود دارد،
و در نتیجه طیف وسیعی از ویژگیهای دلخواه به دست میآید. ارقام مختلف
برای سلیقهها و استفادههای مختلف از جمله آشپزی، مصرف خام و تولید شراب
پرورش مییابند. درختان سیب معمولاً با پیوند زدن تکثیر داده میشوند،
گرچه سیبهای وحشی به سادگی از دانه میرویند. درختان و میوهٔ سیب مستعد
تعدادی از آفتهای قارچی و باکتریایی قابل کنترل با روشهای ارگانیک و غیرارگانیک هستند. در سال ۲۰۱۰، در بخشی از پژوهشی که برای کنترل بیماری و پرورش انتخابی محصول سیب صورت گرفت، ژنوم این میوه رمزگشایی شد.
در سال۲۰۱۰، حدود ۶۹ میلیون تن سیب در سراسر جهان به عمل آمد، که تقریباً نیمی از این مقدار را چین تولید کرده بود. ایالات متحده با بیش از ۶٪ تولید دنیا دومین تولیدکنندهٔ مهم بودهاست. ترکیه جایگاه سوم و ایتالیا، هندوستان و لهستان
مقامهای بعدی را داشتهاند. سیب معمولاً به صورت خام مصرف میشود، اما در
بسیاری از غذاها (بویژه دسرها) و نوشیدنیها هم استفاده میگردد. در میان
عوام آثار مثبت بسیاری به سیب نسبت داده میشود. با این حال پروتئینهای
متفاوت موجود در سیب دو نوع آلرژی را سبب میشوند.
محتویات
۱اطلاعات گیاهشناسی
۱.۱نیاکان وحشی
۱.۲ژنوم
۲تاریخچه
۳جنبههای فرهنگی
۳.۱در باورهای پیش از مسیحیت قبایل ژرمن
۳.۲اسطورهشناسی یونانی
۳.۳میوه ممنوع در بهشت
۳.۴ایران
۴ارقام
۴.۱ارقام ایرانی سیب
۵کشت
۵.۱تولید مثل
۵.۲گردهافشانی
۵.۳رسیدن و چیدن میوه
۵.۴انبار کردن
۵.۵آفات و بیماریها
۶تولیدکنندگان سیب
۶.۱ایران
۷ارزش خوراکی
۸مصرف انسان
۸.۱استفادههای ویژه
۸.۲محصولات ارگانیک
۸.۳فیتوکمیکالها
۸.۴محصولات دیگر
۸.۵تأثیر بر سلامتی
۸.۶حساسیت
۸.۷سمی بودن دانه
۹ضربالمثل
۱۰جستارهای وابسته
۱۱منابع
۱۲جستارهای وابسته
۱۳پیوند به بیرون
اطلاعات گیاهشناسی
شکوفهها، میوه، و برگهای درخت سیب
شکوفههای درخت سیب (کرمانشاه، شهرستان دالاهو، گهواره)
سیب درخت برگریزی است که معمولاً ارتفاعش در درختهای کاشته شده از ۱٫۸ تا ۴٫۶ متر و در درختهای خودرو تا ۱۲ متر میرسد.[۳] هنگام کشت، اندازه و شکل و تراکم شاخهها با انتخاب ساقه زیرزمینی
و روش برش آن تعیین میشود. برگها متناوب به رنگ سبز تیره و شکل تخم مرغی
ساده با حاشیههای دندانهدار بوده و از سطح زیرین اندکی کرکدار هستند.[۴]
سیب چهار نوع شاخه دارد: نرک، لامبورد، براندی، سیخک (اسپور).
اسپورها شاخههای کوتاهی با طول بین ۳ الی ۷ سانتیمتر بوده و در سال دوم در
نوک شاخه جوانههای زایشی تولید میکنند.
شکوفهها در بهار همزمان با جوانه زدن برگ تولید میشوند. درخت سیب دارای گلآذین خوشهای با ۴ تا ۶ گل است. گلهای ۳ تا ۴ سانتیمتری (۱٫۲ تا ۱٫۶ اینچ) دارای پنج گلبرگ
برنگ سفید و کمی صورتی – که بهتدریج رنگ میبازد – هستند. گل مرکزی
گلآذین «شاهگل» نامیده میشود، که پیش از بقیه باز شده و میتواند به
میوهٔ بزرگتری تبدیل شود.[۴][۵]
میوه اواخر تابستان یا پاییز میرسد، انواع مختلف با اندازههای
بسیار متفاوتی وجود دارد. هدف پرورشدهندگان تجاری، تولید سیبی به قطر ۷ تا
۸٫۳ سانتیمتر با توجه به اولویتهای بازار است. تعدادی از خریداران، به
ویژه ژاپنیها، سیب بزرگ را ترجیح میدهند، در حالیکه سیبهایی با قطر کمتر
از ۵٫۷ سانتیمتر ارزش کمی در بازار دارند و معمولاً برای گرفتن آب میوه
استفاده میشوند. پوست سیبهای رسیده معمولاً قرمز، زرد، سبز، صورتی، یا
حنائی است، گرچه گونههای دو یا چند رنگ هم ممکن است یافت شود.[۶]
پوست میوه هم ممکن است بهطور کامل یا قسمتی حنائی، زبر و قهوهای باشد.
پوست بیرونی با لایه محافظی از ترشحات مومی پوشانده شدهاست.[۷] گوشت میوه معمولاً سفید متمایل بزرد کمرنگ است، گرچه گوشت صورتی یا زرد هم شناخته شدهاست.[۶]
نیاکان وحشی
نوشتار اصلی: مالوس سیورسی
نیای اصلی و وحشی گونههای اهلی، مالوس سیورسی است که در کوههای آسیای مرکزی، در قزاقستان جنوبی، قرقیزستان، تاجیکستان و سین کیانگ چین به صورت خودرو رشد میکند.[۴][۸] برخلاف سیبهای اهلی، برگ این درختان در پاییز قرمز میشود.[۹] اخیراً از مالوس سیورسی استفاده شدهاست تا مقاومت سیب در آب و هوای سردتر بالا برده شود.[۱۰]
به احتمال زیاد کاشت گونهها، نخستین بار در طرفین پوشیده از درخت کوههای تیان شان شروع شده و در یک دوره زمانی طولانی پیشرفت کرده و وسیله دومین شارش ژن از دیگر گونهها را در گردهافشانی آزاد دانهها فراهم کرد. تبادل مهم با سیب خودروی اروپایی،
سیب کرب، موجب شد که سیبهای موجود بیشتر به سیب کرب مرتبط باشند تا مالوس
سیورسی که از نظر ریختی شبیه آنها و اجدادشان است. بدون در نظر گرفتن
ترکیب اخیر، سیبهای موجود صفات موروثی خود را بیشتر از مالوس سیورسی به
ارث میبرند.[۱۱][۱۲]
ژنوم
در سال ۲۰۱۰، گروهی بینالمللی از دانشمندان با همکاری ژنومیستهای گلکاری و باغبانی دانشگاه ایالتی واشینگتن، ژنوم کامل سیب را با استفاده از سیب زرد[۱۳]
رمزگشایی کردند. سیب حدود ۵۷٬۰۰۰ ژن دارد که بیشترین تعداد ژن از میان گیاهانی بوده که ژنومشان تاکنون مورد مطالعه قرار گرفتهاست.[۱۴] ژنهای سیب بیشتر از انسان (حدود ۳۰٬۰۰۰ ژن) هستند.[۱۵]
این یافته جدید در مورد ژنوم سیب در شناخت ژنها و شناسایی ژنهای
گوناگون مؤثر در مقاومت گیاه در برابر بیماریها و خشکسالی و دیگر مشخصات
دلخواه به دانشمندان کمک خواهد کرد. علاوه بر شناسایی ژنهای دارای این
مشخصات، شناخت ژنها به دانشمندان اجازه خواهد داد هنگام پرورش سیب
انتخابهای آگاهانهتری داشته باشند. رمزگشایی ژنوم همچنین نشات یافتن
سیبهای اهلی از مالوس سیورسی را – که مدت طولانی در مجامع علمی مورد بحث بود – اثبات کرد.[۱۶]
تاریخچه
سیب خودرو «مالوس سیورسی» در قزاقستان
مرکز تنوع سرده مالوس در ترکیه شرقی است. شاید درخت سیب قدیمیترین درخت کاشته شده باشد،[۱۷] و میوههایش از طریق گزینش در طول هزاران سال اصلاح شدهاند. یافتن سیبهای کوچک در قزاقستان، در سال ۳۲۸ قبل از میلاد را، به اسکندر نسبت دادهاند.[۴] سیبهایی که او به مقدونیه
بازآورد ممکن است جد ساقههای زیرزمینی کوتاه باشند. سیبهای زمستانی، که
در اواخر پاییز چیده شده و در درجه حرارت بالای انجماد ذخیره میشوند،
هزاران سال غذای مهمی در آسیا و اروپا بودهاند.[۱۷]
سیب، در سده هفدهم توسط مهاجران به آمریکای شمالی آورده شد،[۴] و نخستین باغ میوهٔ قاره آمریکای شمالی در بوستون توسط کشیش ویلیام بلکستون در سال ۱۶۲۵ کاشته شد.[۱۸] تنها سیب بومی آمریکای شمالی سیب کرب است که زمانی سیب روستایی نامیده میشد.[۱۹]
سیبهای مختلف که به شکل دانه از اروپا آورده شده بودند هم در مسیرهای حرکت
تاجران بومی آمریکایی کاشته میشدند، و هم در مزارع استعماری گسترش
یافتند. در سال ۱۸۴۵، کاتالوگی از یک محل نگهداری سیبها در آمریکا، ۳۵۰
نوع متفاوت از «بهترین سیبها» را تبلیغ میکرد؛ چنین چیزی ازدیاد انواع
جدید را در اوایل سده نوزدهم در آمریکای شمالی نشان میدهد.[۱۹] در سده بیستم پروژههای آبیاری در واشینگتن شرقی شروع شد و موجب شد صنعت چند میلیارد دلاری میوه گسترش یابد و محصول اصلی این صنعت سیب بود.[۴]
تا سده بیستم، کشاورزان سیبهایشان را در طول زمستان برای استفادهٔ
خودشان یا فروش، در زیرزمینهای ضد سرما ذخیره میکردند. توانایی حمل و نقل
پیشرفته سیبهای تازه، بوسیلهٔ قطار و از طریق جاده، جایگزین نیاز به
ذخیرهسازی شد.[۲۰][۲۱]
در سده بیست ویکم، ذخیرهسازی درازمدت محبوبیت یافت، چرا که از امکانات
محیط کنترلشده برای تازه نگه داشتن سیب در طول سال استفاده میشد.
مکانهای با محیط کنترلشده، از رطوبت بالا، اکسیژن کم، و سطح کنترلشدهٔ دیاکسید کربن برای حفظ تازگی میوه بهره میگیرند.[۲۲][۲۳]
ایران
سفرهٔ هفتسین
هفتسین سفرهای است که ایرانیان هنگام نوروز میچینند و به جز آینه، کتاب آسمانی، تنگ ماهی و تخممرغ، هفت چیز که با سین شروع میشود بر آن مینهند:سنجد، «سیب»، سبزه، سمنو، سیر، سرکه، سماق.
بعد از سنجد دومین ظرفی که بر روی سفرهٔ هفتسین قرار داده میشود
سیب است. سیب نماد سلامتی است. ضربالمثل معروفی میگوید: «کسی که روزانه
یک سیب بخورد، به پزشک نیازی نخواهد داشت.»[۳۶] تحقیقات علمی جدید، عقیده دارند که سیب شایستگی این شهرت که با خوردن آن انسان سالم میماند را دارد.[۳۷] بنابراین در فلسفه نوروز، سیب به انسان یادآوری میکند که به فکر بهداشت و سلامت خود باشد.[۳۸]
ارقام
سیبهای قرمز و سبز در هندوستان
بیش از ۷٬۵۰۰ رقم شناخته شدهٔ سیب وجود دارد.[۳۹][۴۰] ارقام سیب، حتی زمانی که از یک ساقه زیرزمینی رشد کرده باشند، از نظر بازده محصول و اندازه نهایی درخت متفاوت هستند.[۴۰]
در آب و هوای مناطق معتدل و مناطق نیمهگرمسیری
ارقام متفاوتی وجود دارند. «مجموعه ملی میوه» بریتانیا، که مسئولیت آن با
وزارت امور محیط زیست محصولات غذایی و روستایی است، مجموعهای با بیش از
۲٬۰۰۰ نوع درخت سیب در کنت دارد.[۴۱]
دانشگاه ریدینگ، که مسئول توسعه مجموعه ملی پایگاه دادههای انگلستان است،
امکان جستجوی این مجموعه ملی را فراهم میکند. کار دانشگاه ریدینگ بخشی از
برنامه مشارکتی اروپاییها برای منابع ژنتیک گیاهی است که ۳۸ کشور در آن
در گروه کاری مالوس/ پایرس شرکت کردهاند.[۴۲]
پایگاه دادههای مجموعه ملی میوه بریتانیا اطلاعات غنی از مشخصات و
منشأ بسیاری از سیبها را داراست؛ از جمله نامهایی برای گونههای سیبی که
در اصل از دیدگاه ژنتیکی یکی هستند. بیشتر این ارقام برای تازه خوردن پرورش
یافتهاند (سیبهای دسر)، گرچه تعدادی بهطور اختصاصی برای پختن (سیبهای پختنی) یا تولید شراب کشت میشوند. مزهٔ سیبهای شراب ترشتر و گستر از آن هستند که تازه خورده شوند، اما عطر و مزهای به شراب میدهند که سیبهای دسر توانایی تولیدش را ندارند.[۴۳]
ارقام معروف سیبهای تجاری نرم، اما، ترد هستند. دیگر کیفیتهای دلخواه در روشهای جدید پرورش سیب تجاری، پوست رنگی، نداشتن پوست قهوهای، سهولت حملونقل، توانایی ذخیره شدن طولانیمدت، بازده بالا، مقاوم بودن در برابر بیماری، شکل عمومی سیب، و طعم عالی است.[۴۰]
سیبهای جدید از سیبهای قدیمی شیرینتر هستند، چرا که مزهٔ عمومی سیبها
در طول زمان تغییر کردهاست. بیشتر اهالی آمریکای شمالی و اروپاییها
طرفدار مزه شیرین و ملس هستند، اما به دنبال آنها اقلیت قابل توجهی هم
طرفدار سیبهای ترشمزه هستند.[۴۴] سیبهای خیلی شیرین با اندکی مزهٔ ترش در آسیا[۴۴] و به ویژه شبهقاره هند محبوب هستند.[۴۳]
ارقام قدیمی اغلب شکل عجیب و غریب، پوست قهوهای رنگ، بافتها و
رنگهای متنوع دارند. به نظر عدهای طعم آنها از ارقام جدید بهتر است،[۴۵]
اما امکان دارد مشکلات دیگری داشته باشند که موجب میگردد از نظر تجاری به
خاطر بازده پایین، حساسیت نسبت به بیماری، یا تحمل ضعیف در برابر انبار
کردن یا حملونقل یا حتی نداشتن اندازهٔ مناسب قابل دوام نباشند. از ارقام
قدیمی تنها چند تایی هنوز به میزان وسیعی تولید میشوند، اما بیشتر آنها
توسط باغبانهای خانگی یا کشاورزان نگهداری شده و بهطور مستقیم به
بازارهای محلی فروخته میشوند. ارقام غیرمعمولی محلی زیادی با طعم و ظاهر
منحصربفرد وجود دارند؛ در دنیا کارزارهایی برای جلوگیری از انقراض چنین
ارقام محلی به راه افتادهاند. در انگلستان، ارقام قدیمی مثل کاکسز اورنج پایپین و اِگرمونت راسِت هنوز اهمیت تجاری دارند، اگرچه با استانداردهای جدید بازده آنها پایین است و مستعد بیماری هستند.[۴۶]
در طبیعت، درخت سیب به سادگی از دانه رشد میکند. همانند اغلب میوههای پایا، سیب بهطور عادی به روش غیر جنسی و قلمه زدن تکثیر میشود. «دگرماننده بودن» زیاد نهالهای سیب موجب میشود که به جای ارث بردن DNA از والدین و تولید سیبی جدید با همان مشخصات والدین، نهالهای درخت جدید میتوانند تفاوت قابلملاحظهای با آنها داشته باشند.[۴۷]
تنوع کروموزومی سه دستهای
در هنگام تولیدمثل مانع دیگری ایجاد میکند، چرا که در تقسیم سلولی بهطور
مساوی تقسیم نمیشوند و حاصل آن جدایی نامساوی کروموزومهای آنوپولوئیدی
(aneuploids) است. حتی در حالتهای نادری که یک گیاه با کروموزومی سه
دستهای بتواند دانه تولید کند (برای نمونه درخت سیب)، نهالهای به وجود
آمده به ندرت باقی میمانند.[۴۸]
چون سیب از طریق دانه به خوبی تولیدمثل نمیکند، برای تولید
درختهای جدید سیب عموماً از روش قلمه زدن استفاده میکنند. میتوان ساقه
زیرزمینی را که برای پایه قلمه مورد استفاده قرار میگیرد طوری انتخاب کرد
که درختانی با سیبهایی در اندازههای متفاوت تولید کرد و نیز در مقاومتشان
در برابر زمستان، حشرات، و بیماری، و نیز وابستگی به خاک مشخص تغییر پدید
آورد. از ساقههای زیرزمینی کوتاه میتوان برای تولید آن دسته از درختان
سیب خیلی کوچکی (کمتر از سه متر ارتفاع در هنگام بلوغ) استفاده کرد که در
چرخهٔ زندگیشان زودتر از درختانی با اندازه کامل میوه میدهند.[۴۹] استفاده از ساقههای زیرزمینی کوتاه به ۳۰۰ سال پیش از میلاد، به ایران و منطقه آناتولی برمیگردد. اسکندر نمونههایی از ساقههای زیرزمینی کوتاه به لیسه ارسطو فرستاد. استفاده از ساقههای زیرزمینی کوتاه در سده پانزدهم در جهان رواج یافت و بعدها چرخههایی از محبوبیت و کاهش آن داشت.[۵۰] بیشتر ساقههای زیرزمینی که امروزه برای کنترل اندازهٔ سیبها استفاده میشوند در آغاز سده ۱۹۰۰ در انگلستان گسترش یافتند. مؤسسه پژوهشی باغبانی و کشاورزی
واقع در کنت انگلستان پژوهشهای وسیعی را در زمینهٔ ساقههای زیرزمینی
رهبری کرد، و امروزه برای نشان دادن منشأ ساقههای زیرزمینی این مؤسسه به
آنها پسوند «M» داده میشود. ساقههای زیرزمینی دارای پسوند «MM» نوع
متفاوتی از ساقههای زیرزمینی را نشان میدهند که بعدها در این مؤسسه با سیب جاسوس شمالی از منطقه مرتون لندن پیوند زده شدند.[۵۱]
بیشتر ارقام جدید سیب به صورت نهال، یا به صورت اتفاقی به وجود
میآیند یا آگاهانه برای بدست آوردن خصوصیات مشخصی با ارقام دیگر پیوند زده
میشوند.[۵۲]
واژگانی همانند «سیدلینگ»، «پایپین»، و «کرنل» در نام تعدادی از ارقام سیب
مشخص میکند که آنها از نهال منشأ گرفتهاند. سیب میتواند یک جوانه غیرعادی
(جهش و تغییر ناگهانی تنها در یک شاخه) تشکیل دهد. تعدادی از جوانههای
غیرعادی را برای کم کردن کشش درخت والد از بین میبرند. آنهایی که تفاوت
عمدهای با درخت والد داشته باشند به عنوان رقم جدید تلقی میشوند.[۵۳]
از دهه ۱۹۳۰، ایستگاه پژوهشهای برتر دانشگاه مینهسوتا سیبهای مهمی را که در سرتاسر مینهسوتا و ویسکانسین با اهداف تجاری و هم توسط باغداران محلی بهطور وسیعی کشت میشوند و رشد ثابتی داشتهاند معرفی کرد. ارقام «هارالسون» (درخت سیبی که بهطور گسترده در مینهسوتا کشت میشود)، «ولثی»، «هانی گولد» و «هانی کریسپ» مهمترین ارقام معرفی شده بودند.
درختان سیب به ارتفاع خیلی بالای اکوادور خو گرفتهاند، و به خاطر آب و هوای معتدل سالی دو بار میوه میدهند.[۵۴]
گردهافشانی
نوشتار اصلی: گرده افشانی درختان میوه
زنبور باغمیسون روی شکوفه سیب، بریتیش کلمبیا در کانادا
درختان سیب قادر به خودگردهافشانی نیستند، برای تولید میوه باید گردهافشانی مصنوعی انجام پذیرد. پرورشدهندگان سیب اغلب در هر فصل در طول گل دادن، از گردهافشانها برای انتقال گرده استفاده میکنند. استفاده از زنبورهای عسل برای گردهافشانی بسیار رایج است. ملکههای خرزنبور گاهی در باغها حاضر هستند، اما معمولاً تعدادشان برای گردهافشانی قابلتوجه کافی نیست.[۵۳]
بسته به نوع آب و هوا چهار تا هفت گروه گردهافشانی در سیبها وجود دارد.
گروه الف: زود گل میدهند، ۱ تا ۳ مه (۱۲ الی ۱۴ اردیبهشت)، گراون اشتاین
گروه ب :۴ تا ۷ مه (۱۵ الی ۱۸ اردیبهشت) ،آیدارد، مکینتاش
گروه پ: وسط فصل گل میدهند، ۸ تا ۱۱ مه (۱۹ الی ۲۲ اردیبهشت)، گرنی اسمیت، کاکسز اورنج پایپین
گروه ت: اواخر/اواسط فصل گل میدهند، ۱۲ تا ۱۵ مه (۲۳ الی ۲۶ اردیبهشت) ،سیب زرد
گروه ث: دیر گل میدهند، ۱۶ تا ۱۸ مه (۲۷ الی ۲۹ اردیبهشت)، سیب بربرن
گروه ج: ۱۹ تا ۲۳ مه (۳۰ اردیبهشت الی ۴ خرداد)، سانتن
گروه چ: ۲۴ تا ۲۸ مه (۵ الی ۹ خرداد)، کورت پنتو گریس
گردهافشانی یک رقم میتواند توسط رقمی از همان گروه یا نزدیک به آن
صورت پذیرد (الف با الف، یا الف با ب؛ اما الف با پ یا ت ممکن نیست).[۵۵]
از دورهٔ متوسط سیروزهٔ گلدهی، شش روزِ اوجِ گلدهیِ درخت سیب و
درخت گردهده، همزمان است و گاهی اوقات از روی این ویژگی، درختها
طبقهبندی میشوند.
رسیدن و چیدن میوه
نوشتارهای اصلی: چیدن میوه و هرس درخت میوه
ارقام سیب، حتی زمانی که از یک ساقه زیرزمینی رشد کرده باشند، در محصول و
اندازه نهایی درخت با هم تفاوت دارند. بعضی ارقام، اگر هرس نشوند، ضمن رشد
بسیار زیاد محصول فراوانی میدهند که برداشت آنها را بسیار دشوار میکند.
بستگی به تراکم درخت (تعداد درختان کشتشده در واحد سطح)، درختان بالغ
معمولاً هر سال ۴۰ الی ۲۰۰ کیلوگرم سیب میدهند. گرچه در سالهای کمبود
میوه میزان محصول به نزدیک صفر هم میرسد. برای چیدن سیب از نردبانهای
سهپایه که طوری طراحی شدهاند که بین شاخهها ثابت شوند، استفاده میشود.
درختان قلمهشده از ساقههای زیرزمینی کوتاه، هر سال ۱۰ الی ۸۰ کیلوگرم
محصول میدهند.[۵۳]
سیب بسته به نوع آن در زمانهای متفاوتی از سال میرسد. ارقام گالا، طلایی عالی، مکینتاش، ترانسپرنت، پرایمت، بژ شیرین و داچس در تابستان؛ فوجی، جوونا طلایی، زرد، سرخ، چننگو، گراون اشتاین، ولثی، اسنو، و بلنهایم در پاییز؛ و واینسپ، سیب سبز گرنی اسمیت، کینگ، واگنر، سوایزی، گرینینگ و تولمن سویت در زمستان میرسند.[۱۹]
انبار کردن
از نظر تجاری، میتوان سیب را ماهها در اتاقهایی با اتمسفر کنترلشده نگهداری کرد و رسیدن تحریک شده توسط اتیلن را به تعویق انداخت. سیب معمولاً در اتاقهایی که کربن دیاکسید
بیشتری جمع شده و تصفیه هوا بهتر صورت میگیرد ذخیره میشود. این مانع از
افزایش زیاد اتیلن شده و از رسیدن سریع میوه جلوگیری میکند. بعد از خروج
از انبار، عمل رسیدن میوه ادامه مییابد.[۵۶]
تقریباً بیشتر ارقام سیب در صورت نگهداری در سردترین بخش یخچال
(برای نمونه، زیر ۵ درجه سانتیگراد) برای ۲ هفته سالم میمانند. بعضی از
انواع سیب از جمله سیب سبز گرنی اسمیت و فوجی را میتوان بیش از یک سال
نیز، بدون دیدن صدمه اساسی، نگهداری کرد.[۵۷][۵۸]
آفات و بیماریها
آفات و بیماریها
برگهای درخت که از حشره صدمه زیادی دیدهاند
شته
لکه سیاه سیب
لکه سیاه سیب
درختان سیب مستعد تعدادی آفت حشره، بیماریهای قارچی و باکتریایی
هستند. تعدادی از باغهای تجاری برنامه استفاده از اسپریهای شیمیایی را
برای بدست آوردن میوهٔ با کیفیت، سلامتی درخت و محصول زیاد دنبال میکنند.
تمایل دیگر در مدیریت باغها استفاده از روشهای کشاورزی ارگانیک
است. این روش استفاده از آفتکشها را ممنوع میکند، گرچه تعدادی از
آفتکشهای قدیمی مجاز هستند. برای نمونه، روشهای کشاورزی ارگانیک شامل
معرفی شکارچی طبیعی برای کاهش یک آفت ویژه میشوند.
رشتهٔ وسیعی از آفتها و بیماریها میتوانند روی گیاه تأثیر بگذارند، سه مورد از رایجترین بیماریها/آفتها عبارتند از: سفیدک، شته، لکه سیاه سیب.
سفیدک: علائم سفیدک سطحی معمولاً در فصل بهار به صورت لکههای
خاکستری روشن روی برگها، جوانهها و گلها ظاهر میشود. گلها به رنگ زرد
کرمی درآمده و به خوبی رشد نمیکنند. این بیماری میتواند به روشی که دور
از روش درمانی بوتریتیس است، معالجه شود؛ کاهش موقعیتهای ایجادکنندهٔ بیماری و سوزاندن گیاهان آلوده نخستین گام روشهای پیشنهادی برای درمان هستند.[۵۹]
شته: پنج گونه از انواع شته در سیب یافت میشوند. شته دانه سیب، شته
سیب خوشبو، شته سیب، شته اسپیرا، شته سیب کرکدار. انواع شته از روی
رنگشان، از روی ایامی از سال که زنده هستند و تفاوتهای شاخکهایشان – که
جفتی کوچک برآمده از پشت شته هستند – شناسایی میشوند.[۵۹]
شتهها از شاخ و برگ درختان تغذیه میکنند، آنها از قسمتهای
سوزنمانند دهانشان برای مکیدن آبمیوه استفاده میکنند. گونههای خاص در
صورت زیاد بودن تعدادشان رشد و قوت درخت را کاهش میدهند.[۶۰]
لکه سیاه سیب: لکه سیاه سیب موجب تشکیل لکه قهوهای زیتونی با بافت
مخملی روی برگها میشود که بعدها به رنگ قهوهای و بافت چوبپنبهای شکل
درمیآید. بیماری با تشکیل لکههای قهوهای مشابه با بافت مخملی یا
چوبپنبهای روی میوه هم تأثیر میگذارد. لکه سیاه سیب با گسترش در سراسر
قارچهایی که روی برگهای پیر درخت سیب در روی زمین تشکیل میشوند و در طول
آبوهوای گرم بهار روی رشد سال جدید تأثیر میگذارد.[۶۱]
ار میان جدیترین بیماریها آتشک، یک بیماری باکتریایی، زنگ ژیمنوس پرانگیوم، و لکه سیاه، دو بیماری قارچی هستند.[۶۰]
کرم سیب و مگس سیب دو آفت دیگر هستند که روی درختان سیب تأثیر میگذارند. درختان جوان سیب مستعد آفتهای پستانداری چون موش و آهو هم هستند، که از پوست نرم درخت به ویژه در زمستان تغذیه میکنند.[۶۱]
تولیدکنندگان سیب
نوشتار اصلی: فهرست کشورها بر پایه تولید سیب
تولید سیب– ۲۰۱۷
کشور
تولید (میلیون تن
چین
۴۱٫۴
ایالات متحده آمریکا
۵٫۲
ترکیه
۳٫۰
لهستان
۲٫۴
هند
۲٫۳
ایران
۲٫۱
ایتالیا
۱٫۹
جهان
۸۳٫۱
منبع: فائو سازمان ملل متحد[۶۲]
تولید جهانی سیب در سال ۲۰۱۷ برابر با ۸۳٫۱ میلیون تن بودهاست. چین تقریباً ۵۰ درصد از این مجموع را تولید کرد (جدول). و اروپا به همراه ترکیه ۱۷٪ محصول را تولید کردند،[۶۲] بقیۀ تولیدکنندگان مهم که هر کدام کمتر از ۳-۵٪ از محصول کل دنیا را تولید کردند، عبارت بودنداز: ایالات متحده ، ترکیه و لهستان.[۶۲]
ایران
سیب، بر اساس آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی
در سال ۱۳۹۲، مهمترین تولید باغی این کشور است. بر پایه این گزارش، میزان
تولید سیب، از ۲٬۸۵۴ هزارتن در سال ۱۳۸۸ به ۳٬۰۵۰ هزارتن در سال ۱۳۹۲
رسیده، که رشد سالانه ۱٫۷ درصد را نشان میدهد. در این سالها تولید سیب،
در بین دیگر محصولات باغی همواره رتبهٔ نخست را داشتهاست.
میزان تولید سیب در ایران طی سالهای ۹۲–۱۳۸۸
سال
۱۳۸۸
۱۳۸۹
۱۳۹۰
۱۳۹۱
۱۳۹۲
تولید (هزار تن)
۲۸۵۴
۲۹۰۴
۳۱۱۳
۳۱۱۵
۳۰۵۰
در سال ۱۳۹۲، سیب، ۱۹ درصد تولیدات باغی کشور را به خود اختصاص دادهاست. استان آذربایجان غربی با تولید ۱۴ درصد، آذربایجان شرقی ۲۶ درصد و تهران
۱۱ درصد در مجموع بیش از نیمی از محصول سیب کشور را تولید کردهاند. این
درصد نسبت به سال قبل ۲ درصد کاهش را نشان میدهد؛ که کاهش تولید سیب در
استانهای پُرتولید آذربایجان شرقی، زنجان و فارس
است. در سال ۱۳۹۱، سه استان آذربایجان غربی با تولید ۲۳ درصد، آذربایجان
شرقی ۱۳٫۸ درصد و فارس ۱۳ درصد، به ترتیب رتبه اول تا سوم تولید سیب را در
کشور داشتهاند. همچنین نقشهٔ تولید شهرستانی محصول در سال ۱۳۹۱ نشان
میدهد که شهرستانهای ارومیه، سمیرم، دماوند و سلماس
در تولیدکنندههای اصلی سیب در کشور بودهاند. مقایسهٔ میزان تولید سیب در
کشور با تولید سیب تولیدکنندگان عمدهٔ جهان در سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۲)،
نشان میدهد که ایران با تولید ۳٬۰۵۰ هزارتن سیب در سال ۱۳۹۲، پس از چین، اتحادیه اروپا و آمریکا و در مقام چهارم تولید جهان قرار دارد. سهم ایران از تولید جهانی محصول ۴٫۳ درصد است.[۶۳]
ارزش خوراکی
بر اساس گفته وزارت کشاورزی ایالات متحده، یک سیب معمولی ۲۴۲ گرم وزن و ۱۲۶ کالری انرژی دارد که شامل مقدار قابل توجهی فیبر غذایی، مقدار متوسطی از ویتامین ث، از طرف دیگر میزان کمی مواد غذایی ضروری است. جدول زیر دربردارنده اطلاعات غذایی این میوه است:[۶۴]
سیب (با پوست)
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی
۲۱۸ کیلوژول (۵۲ کیلوکالری)
کربوهیدراتها
۱۳٫۸۱ گرم
قندها
۱۰٫۳۹ گرم
فیبر
۲٫۴ گرم
چربی
۰٫۱۷ گرم
پروتئین
۰٫۲۶ گرم
آب
۸۵٫۵۶ گرم
ویتامین آی معادل
۳ میکروگرم (۰٪)
ویتامین ب۱ (تیامین)
۰٫۰۱۷ میلیگرم (۱٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین)
۰٫۰۲۶ میلیگرم (۲٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین)
۰٫۰۹۱ میلیگرم (۱٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵)
۰٫۰۶۱ میلیگرم (۱٪)
ویتامین ب۶
۰٫۰۴۱ میلیگرم (۳٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)
۳ میکروگرم (۱٪)
ویتامین C
۴٫۶ میلیگرم (۸٪)
کلسیم
۶ میلیگرم (۱٪)
آهن
۰٫۱۲ میلیگرم (۱٪)
منیزیم
۵ میلیگرم (۱٪)
فسفر
۱۱ میلیگرم (۲٪)
پتاسیم
۱۰۷ میلیگرم (۲٪)
روی
۰٫۰۴ میلیگرم (۰٪)
درصدها نسبیاند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا
مصرف انسان
نوشتارهای اصلی: سیب پختنی و سیب شراب
مغز یک سیب، سیبی که بیشتر قسمتهای آن خورده شدهاست
سیب اغلب به صورت خام خورده میشود. تمام سیب از جمله پوست آن برای مصرف
انسان مناسب هستند، به جز دانهها که ممکن است روی بعضی از افراد تأثیر
داشته باشد. هستهها اغلب خورده نشده و دور انداخته میشوند. انواعی از سیب
که برای مصرف خام پرورش داده میشوند سیب دسر یا سیب مجلسی نامیده میشوند.
میتوان از سیب آبمیوه گرفته یا از آن کمپوت درست کرد. برای گرفتن آب سیب آنها را له کرده یا فشار میدهند، و ممکن است از صافی رد کنند یا رد نکنند (که در آمریکای شمالی شراب سیب نامیده میشود)، آب سیب را میشود برای ساختن شراب سیب (که در آمریکای شمالی به آن شراب سخت گفته میشود) سایدرکین یا سرکه تخمیر کرد. گرچه از تقطیر سیب میتوان مشروبات الکلی مختلف مانند: کنیاک سیب، کالوادوس[۶۵] و شراب آلمانی تولید کرد. روغن دانهٔ سیب[۶۶] و پکتین هم ممکن است تولید شود.
استفادههای ویژه
سیب از اجزای اصلی و مهم بسیاری از دسرها مثل: پای سیب، کیک سیب و … است. سیب را اغلب پخته یا در خورش
میریزند. سیب را میتوان خشک کرد یا با قرار دادن در درون آب، الکل یا
مایعات دیگر برای استفاده در آینده نگه داشت. هنگام پخته شدن، انواعی از
سیب به سادگی پورهای را تشکیل میدهند که به آن پوره سیب گفته میشود. از کره سیب و مربای سیب هم درست میشود. در غذاهای گوشتی هم از سیب استفاده میشود.
در انگلستان، آب نبات سیب یک شیرینی سنتی است که با قرار دادن سیب در تافی
داغ بهطوریکه کل آن از تافی پوشیده شود و سپس سرد کردن آن درست میشود.
خوراک مشابه در ایالات متحده آبنبات سیب (که در آب شکر غلیظ قرار داده
میشود) و کارامل سیب است که با کارامل سرد پوشیده شدهاست.
یهودیان در شروع سال نوی یهودی به عنوان نماد سال نویی خوب و شیرین، سیب را در عسل زده و میخورند.[۶۵]
مزارعی که باغ سیب دارند ممکن است به روی عموم باز شوند، در این حالت مشتریها خودشان سیبهایی را که خواهند بخرند، میچینند.[۶۵]
رنگ سیبهای خرد شده به خاطر قرار گرفتن در معرض هوا قهوهای میشود چون مواد فنلیک به دلیل ترکیب با اکسیژن به ملانین تبدیل میشوند.[۶۷] ارقام مختلف در گرایش به قهوهای رنگ شدن تفاوت دارند.[۶۸]
محصولات ارگانیک
معمولاً در ایالات متحده سیبها از طریق ارگانیک تولید میشوند.[۶۹]
در اروپا تولید سیبهای ارگانیک دشوار است، گرچه این کار در چند باغ با
استفاده از ارقام مقاوم در برابر بیماری با موفقیت تجاری انجام شدهاست.[۶۹] پاشیدن لایه نازکی از خاک معدنی کائولین موجب میشود مانعی طبیعی در برابر بعضی از آفتها ایجاد شده و از آفتاب سوختگی سیب جلوگیری شود.[۵۳][۶۹]
فیتوکمیکالها
پوست سیب شامل فیتوکمیکالهای مختلف شامل: کوارسیتین،
کَتیچین، و پروسیانیدینِ B۲ است[۶۷] که هنوز ارزش غذایی آنها شناخته نشدهاست.[۶۷]
پژوهشهایی مقدماتی پیرامون اثر فیتوکمیکالها و دیگر مواد موجود در پوست سیب بر روی کاهش خطر بروز برخی سرطانها در حال انجام است.[۷۰]
محصولات دیگر
میتوان روغن دانه سیب [۷۱] و پکتین هم تولید کرد.
تأثیر بر سلامتی
تحقیقات
اولیهای در حال انجام است تا مشخص کند که آیا مواد مغذی و یا فیتوکمیکال
موجود در سیب میتواند از خطر برخی از انواع سرطان جلوگیری کند.[۷۲][۷۳]
حساسیت
یک نوع از حساسیت به سیب – که اغلب در اروپای شمالی یافت میشود – سندرم سیب توس نامیده شده و اغلب افراد دارای این حساسیت به گرده درخت توس هم حساسیت دارند.[۷۴]
واکنشهای آلرژیک بوسیلهٔ پروتئینی که شبیه گرده درخت توس است شروع
میشود، و افرادی که تحت تأثیر این پروتئین قرار گرفتهاند ممکن است به
میوههای دیگر، مغزدانهها و سبزیجات هم حساسیت نشان دهند. واکنشهایی که
به سندرم حساسیت اورال (OAS) منتهی میشوند معمولاً موجب خارش و التهاب دهان و گلو میگردند.[۷۴] و در موارد نادر میتواند منجر به حساسیتهای کشندهٔ آنافیلاکتیک شود.[۷۵]
این واکنشها هنگام خام خوردن میوه ایجاد میشود، چون ماده حساسیتزا
هنگام پخته شدن خنثی میگردد. انواع سیب، مراحل رسیدن و چگونگی ذخیرهسازی
میتوانند میزان مواد حساسیتزا در میوهها را تغییر دهند. ذخیرهسازی
طولانیمدت میتواند میزان پروتئین عامل سندرم سیب توس را افزایش دهد.[۷۴]
انواع مختلف سیب در یک مغازه عمده فروشی غذا
در نواحی دیگر، مثل نواحی مدیترانهای، بعضی افراد به خاطر شباهت سیب به هلو نسبت به آن حساسیتهای شدیدی دارند.[۷۴] این نوع حساسیت هم مثل حساسیت OAS است، اما اغلب علائم شدیدتری، مانند استفراغ، شکم درد و زدن کهیر،
دارند که میتوانند زندگی فرد را تهدید کنند. افرادی که این نوع حساسیت را
دارند ممکن است به میوههای دیگر و مغزدانهها هم حساسیت نشان دهند. پختن،
پروتئین ایجادکنندهٔ این حساسیت بخصوص را از بین نمیبرد، بنابراین چنین
افرادی نمیتوانند سیب خام یا پخته بخورند. سیبهای تازه چیده شده و
میوههایی که خیلی رسیدهاند امکان داشتن بیشترین میزان پروتئینی را دارند
که منجر به این حساسیت میگردد.[۷۴]
تلاشهای صورت گرفته به منظور تولید میوهای هایپوآلرژنیک، که این دو نوع حساسیت را کمتر ایجاد کند، هنوز به نتیجه نرسیدهاست.[۷۴]
سمی بودن دانه
دانهٔ سیب حاوی مقدار کمی آمیگدالین – نوعی قند و ترکیبی از سیانور – است که با نام گلیکوزیدهای سیانوژنیک
شناخته شدهاند. خوردن مقدار کمی از دانهٔ سیب هیچ تأثیری ندارد، اما
خوردن مقدار خیلی زیاد آن واکنشهای شدیدی ایجاد میکند. فقط یک مورد،
مسمومیت کشندهٔ حاصل از خوردن دانه سیب شناخته شدهاست؛ در این مورد، فردی
یک فنجان
دانهٔ سیب را جوید و قورت داد. ممکن است تا آشکار شدن اثر سم چند ساعت طول
بکشد، چرا که گلیکوزیدهای سیانوژنیک قبل از آزاد شدن یون سیانور باید هیدرولیز شوند.[۷۶]
در هر حال خوردن دانهٔ سیب مقداری مادهٔ سمی سیانید وارد بدن میکند و بار تحمیل شده به کبد و کلیهها را، برای پاکسازی آن افزایش میدهد.
ضربالمثل
تاریخ ضربالمثل «با خوردن روزی یک سیب، به دکتر نیازی نخواهی داشت.» – که به اثرات سلامتبخش خوردن سیب اشاره میکند[۷۷] – به قرن نوزدهم در ولز میرسد.[۷۸][۷۹]
بر اساس گفتهٔ کارولین تاگارت نویسندهٔ کتاب «روزی یک سیب: ضربالمثلهای
قدیمی و دلیل اینکه چرا هنوز هم مؤثر هستند»، عبارت اصلی «هنگام خوابیدن یک
سیب بخور، و این کار باعث بیکاری دکتر میشود» بودهاست. در قرن نوزدهم و
اوایل قرن بیستم، ضربالمثل به این صورت تغییر یافت: «روزی یک سیب بخور تا
هیچ پولی به دکتر ندهی.» و عبارت رایج کنونی «با خوردن روزی یک سیب، به
دکتر نیازی نخواهی داشت.» برای نخستین بار در سال ۱۹۲۲ ثبت شدهاست.
سُرخالو[۱] یا لیچی (انگلیسی: Lychee) میوهٔ گیاهی است با نام علمی سرخالوی چینی (Litchi chinesis) متعلق به تیرهٔ ناترکیان (Sapindaceae) و راستهٔ ناترکسانان.
پوست آن سرخ و چرممانند و تیغتیغی و شبیه به توت فرنگی است؛ قسمت
خوراکی آن سفید و شفاف و سفت و آبدار است و شکل آن از گرد و گاه بیضی و قطر
آن از یک تا یک ونیم سانتیمتر متغیر است؛ شیرین و معطر و بومی جنوب چین و
مناطق مجاور آن است.
از میان تولیدکنندگان این محصول در آسیای جنوب شرقی، شبه قاره ی هند و آفریقای جنوبی، چین، تولیدکنندهٔ اصلی سرخالو است و پس از آن هند (۷۱ درصد محصول سالانهٔ هند در ایالت بهار تولید میشود.) قرار دارد.
محتویات
۱خواص سرخالو
۲نگارخانه
۳ارزش غذایی
۴جستارهای وابسته
۵منابع
خواص سرخالو
اگر این میوه را میل بفرمایید:
مغذی و مقوی معده است و به هضم غذا کمک میکند،
در موارد بزرگ شدن غدهها و تومورها تجویز میشود،
برای معالجه گزش جانوران سمی مصرف میشود[۲]
حال اگر میوه را همراه با دانه اش دم کنید و آب آن را بنوشید:
سرفه را تسکین میدهد
برای کاهش قند خون مفید است
اختلالات عصبی و دردهای عصبی را برطرف میکند[۲]
هستهٔ سرخالو هم خالی از فواید نیست و خواص هستهٔ این میوه عبارتند از:
تشنگی را تسکین میدهد
خنککننده و قابض است
مسکن درد میباشد
برای معالجه آماس بیضه مفید است
آن را دم کنید و آبش را بنوشید. سرفه را تسکین میدهد.
در موارد اختلالات عصبی و تسکین دردهای عصبی فتق تجویر میشود[۲]
نگارخانه
ارزش غذایی
سرخالو،خام ۱۰۰ گرم
سرخالوهای پوست کنده
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی
۲۷۶ کیلوژول (۶۶ کیلوکالری)
کربوهیدراتها
۱۶٫۵۳ g
قندها
۱۵٫۲۳ g
فیبر
۱٫۳ g
چربی
۰٫۴۴ g
پروتئین
۰٫۸۳ g
ویتامین ب۱ (تیامین)
۰٫۰۱۱ میلیگرم (۱٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین)
۰٫۰۶۵ میلیگرم (۴٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین)
۰٫۶۰۳ میلیگرم (۴٪)
ویتامین ب۶
۰٫۱ میلیگرم (۸٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)
۱۴ میکروگرم (۴٪)
ویتامین C
۷۱٫۵ میلیگرم (۱۱۹٪)
کلسیم
۵ میلیگرم (۱٪)
آهن
۰٫۱۳ میلیگرم (۱٪)
منیزیم
۱۰ میلیگرم (۳٪)
منگنز
۰٫۰۵۵ میلیگرم (۳٪)
فسفر
۳۱ میلیگرم (۴٪)
پتاسیم
۱۷۱ میلیگرم (۴٪)
سدیم
۱ میلیگرم (۰٪)
روی
۰٫۰۷ میلیگرم (۱٪)
Link to USDA Database entry Vitamin B6/Folate values were available درصدها نسبیاند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا