مرزنگوش (گیاه)

مرزنگوش، مرزنجوش یا پونه کوهی (نام علمی: Origanum vulgare) گیاهی معطر از تیره نعناعیان است که با نام‌های آویشن کوهی و فودنج جبلی نیز شناخته می‌شود.

مشخصات

مرزنگوش با نامهای توکلیجه، مرزنجوش، حب الفیل، اذان الفار، ثاموس و ریحان سلیمان نیز نامیده می‌شود.پونه بستانی گیاهی است پایا که بین ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر رشد می‌کند و برگ‌ها متقابل، از نظر اندازه متغیر و در پایین بسیار بزرگ‌تر است. اما هرچه به‌طرف رأس گیاه می‌رود کوچکتر شده و به شکل تخم مرغی یا بیضوی درمی‌آید. حاشیه برگ‌ها صاف یا کنگره‌ای است. گل‌ها به طول ۴ ـ ۷ میلی‌متر به‌رنگ صورتی یا سرخ به شکل خوشه افشان روی شاخه‌ها قرار دارد. زمان گل دادن بین تیر تا شهریور است. تمام قسمت‌های گیاه بوی مطبوع معطری شبیه آویشن دارد.

پونه بستانی حاوی تانن، صمغ، اسانس روغنی فرار، ماده تلخ، مقادیری تیمول، گلوکوزید و سابونوزید است.

قسمت‌های مورد استفاده مرزنگوش بستانی سر شاخه‌های گلدار آن است که گیاه گلدار را پس از جمع‌آوری کردن در سایه در حرارت کمتر از ۳۵ درجه می‌خشکانند.