ترگیل

تپورنج

پورنج

پورنج (به انگلیسی: Kumquat) (اسم محلی آن پُرِنجی است) میوه‌ای از خانوادهٔ مرکبات که شبیه پرتقال است و پوست نارنجی رنگ دارد. درون آن مانند سایر مرکبات لایه لایه است، ولی اندازه و شکل آن مانند خرما است. این میوه معمولاً با پوست خورده می‌شود و از آن مربا نیز تهیه می‌گردد. این میوه در شمال ایران هم می‌روید.

این میوه زمستانه – بهاره از خانواده مرکبات بوده و از لحاظ طعم باسایر مرکبات متفاوت است. این میوه ترش مزه و با اسانس بسیار خوش عطر و متفاوت را می‌توان به صورت درسته و با پوست مصرف کرد اما مصرف اصلی آن به صورت مربا می‌باشد.

درخت پورنج دارای برگ‌های ریز و همیشه سبز است و بومی بخشی از کوه‌های جنوب شرق چین است و در حال حاضر به منظور بهره‌برداری از میوهٔ لذیذ آن و همچنین به عنوان یک گیاه تزئینی در نقاط دیگر دنیا از جمله ایالات متحده کشت و پرورش داده می‌شود.

در فصل زمستان یک درخت بالغ پورنج می‌تواند وزن چند صد عدد از میوه زیبایش را که هرکدام به اندازه یک زیتون درشت هستند، تحمل کند.

زمانی که میوه پورنج را برش می‌زنیم ظاهری شبیه به یک پرتقال کوچک دارد که پره‌های آن به سفتی به یکدیگر و پوسته خارجی متصل شده‌اند و عموماً یک یا دو عدد هسته در مرکز هر پره وجود دارد. طعم هسته آن، مانند هسته‌های پرتقال تلخ یا ترش است و هنگام خوردن هسته باید از دهان خارج شده و دور ریخته شود. کامکوآت‌هایی که در باغ یا باغچه کاشته می‌شوند (نه در گلدان)، می‌توانند تا ارتفاع ۲٫۵ متر و عرض ۱۸۰ سانتی‌متر رشد کنند.^[۱]

محتویات

• ۱ ارزش غذایی
• ۲ منابع
• ۳ پانویس
• ۴ پیوند به بیرون

ارزش غذایی

Kumquats, raw
Fortunella spp.

مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی	۲۹۶ کیلوژول (۷۱ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها	۱۵٫۹ g
قندها	۹٫۳۶ g
فیبر	۶٫۵ g
چربی	۰٫۸۶ g
پروتئین	۱٫۸۸ g
ویتامین آی معادل	۱۵ میکروگرم (۲٪)
- لوتئین و زآکسانتین	۱۲۹ μg
ویتامین ب۱ (تیامین)	۰٫۰۳۷ میلی‌گرم (۳٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین)	۰٫۰۹ میلی‌گرم (۶٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین)	۰٫۴۲۹ میلی‌گرم (۳٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵)	۰٫۲۰۸ میلی‌گرم (۴٪)
ویتامین ب۶	۰٫۰۳۶ میلی‌گرم (۳٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)	۱۷ میکروگرم (۴٪)
ویتامین C	۴۳٫۹ میلی‌گرم (۷۳٪)
ویتامین E	۰٫۱۵ میلی‌گرم (۱٪)
کلسیم	۶۲ میلی‌گرم (۶٪)
آهن	۰٫۸۶ میلی‌گرم (۷٪)
منیزیم	۲۰ میلی‌گرم (۵٪)
منگنز	۰٫۱۳۵ میلی‌گرم (۷٪)
فسفر	۱۹ میلی‌گرم (۳٪)
پتاسیم	۱۸۶ میلی‌گرم (۴٪)
سدیم	۱۰ میلی‌گرم (۰٪)
روی	۰٫۱۷ میلی‌گرم (۲٪)
Link to USDA Database entry درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا

پسته

پسته درخت کوچکی است که مبدأ آن خاورمیانه و آسیای مرکزی است^[۱] و در کشورهایی مانند ایران، سوریه، ترکمنستان و غرب افغانستان رشد می‌کند. این درخت میوه ای تولید می‌کند که خوراکی و بسیار لذیذ است. پسته واژه‌ای فارسی است که از طریق زبان لاتین وارد زبان‌های اروپایی شده‌است.

تولید پسته در جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۷ معادل ۵۷۴٬۹۸۷ تن بوده که ایران را در مقام اول جهان قرار داده است.^[۲] بعد از ایران آمریکا با تولید ۲۷۲٬۲۹۱ و چین با تولید ۹۵٬۲۹۴ تن در مقام دوم و سوم قرار داشته‌اند.^[۲]

در ایران تولید پسته بیشتر درشهرستان زرند، شهرستان محولات، شهرستان رفسنجان، شهر کشکوییه،^[۳] شهرستان فردوس، رباط جز، شهرستان سیرجان، کاشان، شهرستان انار، شهرستان دامغان، بوئین زهرا، مروست، شهربابک، شهرستان راور و شهرستان نائین صورت می‌گیرد.^{[نیازمند منبع]}

از مهمترین نوع پسته می‌توان به پسته «اکبری» اشاره کرد، پسته ای که به علت داشتن مغز بلند و کشیده و درشت خود در بازار جهانی به super long pistachio معروف است، این پسته از مهم‌ترین ارقام پسته در زمینه تجارت می‌باشد و تنها تولیدکننده عمده این گونه پسته ایران است و بیشتر در شهرستان‌های رفسنجان و انار برداشت می‌شود، بنیانگذار این نوع پسته مرحوم حاج اکبر بسنجیده معروف به اکبر تاج آبادی بوده‌است، که این پسته به نام وی پسته اکبری نام گرفته، نامبرده در سال ۱۳۸۰ در سن ۹۶ سالگی در شهرستان رفسنجان درگذشت و در زادگاهش روستای تاج آباد از توابع شهرستان رفسنجان به خاک سپرده شد.

محتویات

• ۱ خواص پسته
  • ۱.۱ فواید
  • ۱.۲ مضرات
• ۲ روغن پسته
• ۳ اقتصاد پسته
  • ۳.۱ تولید پسته در جهان
  • ۳.۲ صادرات پسته در جهان
• ۴ پسته در ایران
  • ۴.۱ مشکلات
  • ۴.۲ آفت‌های مهم پسته در ایران
  • ۴.۳ مشکلات رقابتی
• ۵ انواع پسته
• ۶ ۱- معرفی رقم اکبری
• ۷ ۲- معرفی رقم کله قوچی
• ۸ ۳- معرفی رقم احمد آقایی
• ۹ ۴- معرفی رقم فندقی (اوحدی)
• ۱۰ روش نگهداری
• ۱۱ روش تکثیر پسته
• ۱۲ ارزش غذایی پسته
• ۱۳ نگارخانه
• ۱۴ پانویس
• ۱۵ منابع
• ۱۶ پیوند به بیرون

خواص پسته

فواید

پسته سرشار از مس، منیزیم و انواع ویتامین‌های گروه ب است که دستگاه ایمنی بدن را تقویت کرده و از بیماری‌های بسیار پیشگیری می‌کند. ویتامین B6 برای حفظ عملکرد سیستم ایمنی ضروری است. کمبود ویتامین B6 منجر به ناکارآمدی دستگاه ایمنی برای مقابله با عفونت می‌شود. همچنین مصرف پسته به ساخته شدن مناسب گلبول‌های قرمز خونی کمک می‌کند.^[۴] پسته یکی از بهترین منابع پتاسیم است که میزان پتاسیم آن با این جثه کوچک برابر با پتاسیم پرتقال است.^[۵]

مصرف پسته چون سرشار از ویتامین ای است برای پوست مفید است؛ زیرا ویتامین ای پوست را از آسیب پرتوی فرابنفش محافظت می‌کند.^[۴]

پسته یکی از مغزهایی است که بیشترین مقدار فیبر غذایی را در خود دارد و می‌تواند علاوه بر بهبود گوارش به کاهش میزان کلسترول و قند خون کمک کند.^[۵]

همچنین پسته به عنوان یک منبع آهن برای جلوگیری از کم‌خونی مفید است.^[۵]

خوردن پسته میل جنسی را تقویت و ذهن را تقویت می‌کند.^[۶]

مضرات

مغز پسته گرم و خشک است. خوردن زیاد آن باعث گرمی بدن و کهیر و دانه‌های قرمز رنگ در پوست می‌شود.^[۶]

مصرف مقادیر زیادی از پسته عوارضی چون چاقی، فشار خون، بیماری‌های روده، معده و … را به همراه دارد. همچنین مصرف روزانهٔ پستهٔ نمک‌زده احتمال ابتلا به فشار خون را افزایش می‌دهد؛ زیرا نصف فنجان از پسته نمک زده باعث افزایش دریافت سدیم به ۲۶۳ الی ۵۲۶ میلی‌گرم و منجر به افزایش فشارخون می‌شود.^[۴]

مغز پسته چربی زیادی دارد و کسانی که معده ضعیف دارند باید آن را با زردآلو بخورند.^[۶]

روغن پسته

روغن پسته بسیار مقوی است و از ویتامین‌های آ، دی، ای، کا سرشار است. از سوی دیگر روغن پسته دارای مقادیر بسیار بالایی از آهن، فسفر، مس، روی و منیزیم است. این روغن به صورت بسیار وسیعی در صنایع آرایشی و طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نیز به علت جذب سریع ویتامین‌های آن از طریق پوست ضد لک بوده و در رفع اثرات باقی‌مانده راش نیز مؤثر است.^[۷]

اقتصاد پسته

مقایسه میزان تولید پسته در ایران با سایر تولیدکنندگان اصلی این محصول^[۲]

ایران و ایالات متحده آمریکا، دو کشور اصلی در زمینهٔ تولید و صادرات پسته در جهان به‌شمار می‌روند. به‌طوری‌که حدود هفتاد تا هشتاد درصد تولید سالانه پسته در اختیار این دو کشور بوده‌است.^[۸]

در سال ۱۹۲۹ دانشمند گیاه‌شناسی آمریکایی ویلیام ای. وایتهوس تنها صرف شش ماه در مزارع باغ‌های کشت پستهٔ ایرانی، با جمع‌آوری بذر و انجماد آن‌ها به صورت انبوه، تولید را برای یافتن پسته‌های متمایز پیدا کرد. او با برگرداندن یک کیسهٔ ۲۰ پوندی(۹کیلوگرم) بذر به آمریکا بازگشت.^[۹]

بیش از ۹۰٪ پستهٔ آمریکا در ایالت کالیفرنیا تولید می‌شود و در ایران شهرستان رفسنجان بیشترین تولید را به خود اختصاص داده‌است. تولید پسته در ایران پیشینهٔ چند هزار ساله دارد. اما پسته‌کاری در آمریکا در دههٔ ۱۹۳۰ میلادی با کاشتن بذر پستهٔ ایرانی آغاز شده‌است. پس از بحران گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا در تهران در نوامبر ۱۹۷۹ میلادی و وضع تحریم‌های آمریکا و متحدانش علیه ایران، پسته‌کاری صنعتی در آمریکا رونق گرفت. در طی سال‌ها تحریم بین‌المللی علیه ایران، پستهٔ آمریکا جای پسته ایران را گرفت. اما با توافق هسته‌ای و موج هوای خشک و گرم در سراسر سواحل غربی آمریکا در سال ۲۰۱۴ که باعث از دست رفتن نیمی از محصول پستهٔ این کشور شد، پستهٔ ایران جان تازه‌ای برای راه یافتن به بازارهای بین‌المللی یافت.^[۸]

شرکت‌هایی که هم‌اکنون در حال فعالیت گسترده در این زمینه هستند در آینده یک رقیب جدی برای شرکت‌های پستهٔ ایران خواهند بود. اسرائیل بیشترین مصرف سرانه پسته را به خود اختصاص داده‌است.^[۱۰]

تولید پسته در جهان

در فاصلهٔ سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ میلادی، ایران، ایالات متحده آمریکا، ترکیه، سوریه و اتحادیه اروپا، پنج تولیدکننده اصلی پسته در جهان بوده‌اند.^[۱۱]

میزان تولید پسته بر حسب هزار تن[۱۲] (آوریل ۲۰۱۶)
نام کشور	سال ۱۰–۲۰۰۹	سال ۱۱–۲۰۱۰	سال ۱۲–۲۰۱۱	سال ۱۳–۲۰۱۲	سال ۱۴–۲۰۱۳	سال ۱۵–۲۰۱۴
ایران	۱۸۴	۲۱۶	۱۶۰	۱۸۳	۱۷۰	۲۳۰
ایالات متحده آمریکا	۱۶۱	۲۳۷	۲۰۱	۲۵۰	۲۱۳	۲۳۳
ترکیه	۳۸	۱۱۰	۵۰	۱۱۷	۵۰	۸۵
سوریه	۶۱	۵۷	۵۶	۵۷	۵۷	۵۷
اتحادیه اروپا	۱۱	۱۲	۱۳	۱۳	۱۳	۱۳

صادرات پسته در جهان

در سال ۲۰۱۴ میلادی، ایران با صادر کردن بیش از ۱۹۱ هزار تن پسته بزرگترین صادرکننده این محصول در دنیا شناخته شد. ایالات متحدهٔ آمریکا نیز با صادر کردن حدود ۱۳۸ هزار تن پسته، به عنوان دومین صادرکنندهٔ پسته در جهان، در سال ۲۰۱۴ میلادی شناخته شد. سومین صادرکنندهٔ پسته در جهان ترکیه بود. ترکیه در سال ۲۰۱۴ توانست حدود ۳ هزار تن پسته را صادر نماید و به لحاظ صادرات پسته در مقام سوم جهان قرار گرفت.^[۱۳]

صادرات پستهٔ ایران در سال ۱۳۸۹ معادل ۱۵۰ هزار تن بوده‌است.^[۱۴] یکی از برتری‌های ایران در صادرات پسته موقعیت جغرافیایی این کشور است. با امکان آسان حمل و نقل، ایران راحتی می‌تواند بازار را از در کشورهایی مانند چین از آن خود کند.^[۸]

آمریکا به منظور جلوگیری از ورود پستهٔ ایران به بازارهای خود، تعرفه ۲۴۱ درصدی بر پسته ایرانی مقرر کرده‌است.^[۸]

پسته در ایران

پستهٔ کوبیده شده بر روی سوهان از مواد اصلی تشکیل دهندهٔ سوهان.

میزان تولید پسته در ایران سالانه حدود ۲۰۰ هزار تن است و تنها ۱۰ درصد از این محصول مصرف داخلی دارد و ۹۰ درصد دیگر صادراتی است. مصرف سالیانهٔ پسته برای هر خانوادهٔ ایرانی حدود ۲ کیلوگرم است.^[۱۵][۱۶] تولید و صادرات پسته ایرانی، سالانه در حدود ۱٫۴ تا ۱٫۷ میلیارد دلار برای ایران، درآمدزایی می‌کند. استان کرمان شهرستان رفسنجان، شهرستان زرند شهر کشکوییه،^[۳]شهرستان سیرجان، شهرستان انار و، مراکز اصلی تولید پسته در ایران به‌شمار می‌آیند و ۸۰ درصد پسته تولیدشده در ایران، از این مناطق به‌دست می‌آید. شهرستان بوئین زهرا در استان قزوین نیز سهم قابل توجهی از پسته تولیدی ایران را به خود اختصاص می‌دهد.

با این‌که پستهٔ ایران و آمریکا از یک نژاد هستند اما پستهٔ ایرانی طعم بهتری دارد. چیزی که بسیاری از توزیع کنندگان عمدهٔ اروپایی هم آن را تأیید می‌کنند. مثلاً پسته ترکیه از نژاد دیگری است.^[۸]

مشکلات

در حالی‌که در میانهٔ دههٔ ۸۰ خورشیدی، تولید پستهٔ ایران بیش از ۲۵۰ هزارتن بوده، این میزان در ابتدای دههٔ ۹۰ خورشیدی، به ۱۵۰ هزار تن کاهش یافته‌است. خشکسالی‌های پی‌درپی (بزرگترین مشکل کنونی در تولید پسته)^[۸] و عدم برنامه‌ریزی برای تأمین آب مورد نیاز باغ‌های پسته و نیز قوانین و مقررات دست و پاگیر صادراتی باعث شده که میزان صادرات پسته ایران، افت چشمگیری را در سال‌های اخیر تجربه کند و در همین زمان، با افزایش تولید پسته در ایالت کالیفرنیای آمریکا، این کشور در حال تبدیل شدن به اولین صادرکننده این محصول در سطح جهان شده‌است.^[۱۷]

آفت‌های مهم پسته در ایران

آفلاتوکسین زهرابه‌ای است که بوسیلهٔ گروهی از قارچ‌ها بنام آسپرژیلوس که جزء کپک‌ها هستند ترشح می‌شود. این قارچ پس از تغذیه از مواد غذایی، گونه‌ای از زهرابه را تولید کرده و آن را داخل یا روی مواد غذایی برجای می‌گذارد. آفلاتوکسین به انسان و دام ضرر فراوان می‌رساند. سم مذکور در صورت مصرف مزمن موجب سرطان می‌شود.^[۱۸] از دیگر آفات پسته می‌توان به شب‌پره هندی، شب‌پره خرنوب، لمبه گندمی و شیشه‌های دندانه‌دار اشاره کرد.

مشکلات رقابتی

آمریکا پسته را به‌صورت مکانیزه تولید می‌کند و همین امر موجب شده که محصول این کشور در هر هکتار ۳ تن و سه برابر محصول تولیدی ایران در هر هکتار باشد.

در سال ۱۳۹۳ صادرات پستهٔ ایران به کشورهای اروپایی از ۹۰ هزار تن در سال به ۱۰ هزار تن کاهش یافته بود.

یکی دیگر از مشکلات صادرکنندگان استفاده بی‌رویه سم در باغ‌های پسته است که سهم اندک پستهٔ ایران در بازارهای اروپایی را با خطر مواجه می‌کند. اتحادیه اروپا در این مورد قوانین سخت‌گیرانه‌ای دارد و اگر این بازار از دست برود پستهٔ آمریکا در زمان کوتاهی بازار ایران در اروپا را تصاحب می‌کند.^[۱۹]

انواع پسته

به‌طور کلی انواع پسته به دو گروه گرد و دراز تقسیم‌بندی شده‌اند؛ که به نام‌های کله قوچی، فندقی و اکبری … ولی به‌طور سنتی در ایران حدود ۹۰ گونه از پسته شناخته شده‌است؛ که تعدادی از آن‌ها به صورت گسترده و تجاری و برخی به صورت پراکنده و محدود کشت می‌شوند. [۱]

مهمترین ارقام تجار پسته ایران عبارتند از (پسته اکبری، پسته کله قوچی، پسته احمدآقایی، پسته فندقی یا اوحدی)

۱- معرفی رقم اکبری

پسته اکبری یکی از ارقام تجاری پسته ایران می‌باشد که از نظر اقتصادی دارای بالاترین ارزش می‌باشد. این رقم به نام عبداللهی نیز شهرت دارد و در روستای فخرآباد کشکوئیه رفسنجان شناسایی و انتخاب گردیده‌است. این رقم دارای میوه‌ای بادامی شکل، کشیده و درشت می‌باشد.

۲- معرفی رقم کله قوچی

پسته کله قوچی این رقم یکی از ارقام تجاری پسته ایران می‌باشد که برای اولین بار توسط فردی به نام حاج علی شریفی در روستای دهنو رفسنجان شناسایی و انتخاب گردید و به همین دلیل به نام پسته حاج شریفی نیز معرف است. مناطق عمده گسترش آن استان کرمان می‌باشد و در سایر استان‌های کشور نیز به صورت پراکنده وجود دارد.

۳- معرفی رقم احمد آقایی

پسته احمد آقایی، این رقم برای اولین بار توسط فردی بنام احمد آقا فروتن در احمدیه نوق شناسایی و انتخاب گردید. گسترش این رقم در استان کرمان بیشتر در مناطق نوق رفسنجان و شهرستان سیرجان می‌باشد. در حال حاضر این رقم یکی از مهم‌ترین ارقام تجاری کشور می‌باشد که علی‌رغم قدمت نه چندان طولانی آن، به‌طور چشمگیری در حال گسترش می‌باشد. میوه آن بادامی‌شکل ولی ظاهری آن همانند رقم کله قوچی می‌باشد. قرمزی رنگ مغز، سفیدی پوست استخوانی و درشتی میوه باعث گسترش آن شده‌است.

۴- معرفی رقم فندقی (اوحدی)

پسته اوحدی، یکی از متداول‌ترین ارقام تجاری پسته ایران می‌باشد که بین سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۰ در روستای فتح‌آباد رفسنجان توسط مهدی اوحدی شناسایی و انتخاب گردید. رقمی است بسیار معروف و سازگار برای اکثر مناطق پسته‌کاری که در طول ۵۰ سال گذشته گسترش فراوانی پیدا کرده‌است. حدود ۷۰–۶۰ درصد پسته‌کاری‌های رفسنجان را این رقم به خود اختصاص داده‌است. این رقم دارای میوه‌ها فندقی شکل و کروی می‌باشد.

روش نگهداری

بهترین روش برای نگهداری از آجیل مغز شده، نگهداری درون فریزر است تا از رشد قارچ آفلاتوکسین بر سطح دانه‌ها و مغزها پیشگیری کنید. مصرف این قارچ سرطان زاست. البته در مقدار زیاد با گذاشتن قرص در انبارها از فساد شدن جلوگیری می‌کند.^[۵]

روش تکثیر پسته

روش متداول تکثیر پسته از طریق کاشت دانه و ایجاد نهال است و معمولاً پس از چند سال با سر برداری و پیوند زدن به گونه پسته دلخواه می‌رسند.^[۲۰] روش دیگر تکثیر پسته روش تکثیر بافت است که بسیار محدود است.

ارزش غذایی پسته

پسته خشک و سرخ شدهٔ شور

- لوتئین و زآکسانتین	۱۲۰۵ μg
ویتامین ب۱ (تیامین)	۰٫۸۴ میلی‌گرم (۶۵٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین)	۰٫۱۵۸ میلی‌گرم (۱۱٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین)	۱٫۴۲۵ میلی‌گرم (۱۰٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵)	۰٫۵۱۳ میلی‌گرم (۱۰٪)
ویتامین ب۶	۱٫۲۷۴ میلی‌گرم (۹۸٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)	۵۰ میکروگرم (۱۳٪)
ویتامین C	۲٫۳ میلی‌گرم (۴٪)
فسفر	۴۸۵ میلی‌گرم (۶۹٪)
پتاسیم	۱۰۴۲ میلی‌گرم (۲۲٪)
روی	۲٫۳ میلی‌گرم (۲۳٪)
درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا

پرتقال

پاپایا

پاپایا یا پاپایه (نام علمی: Carica papaya)؛ میوه‌ای است با درخت بومی مناطق حاره‌ای قاره آمریکا که اکنون در بسیاری مناطق حاره‌ای از جمله هند، آفریقای جنوبی، سری لانکا و فیلیپین کشت می‌شود. درختی است کوچک دارای یک ساقه به ارتفاع ۴ تا ۱۰ متر و برگهایی بزرگ به ابعاد ۵۰ تا ۷۰ سانتی است. اندازه میوه آن۱۵ تا۴۵ سانت در طول و قطر آن۱۰ الی ۳۰ سانت بوده و رنگ آن موقعی که رسیده باشد زرد کهربایی تا کمی نارنجی است.

• گروه: طالبی‌ها
• مکان: نواحی گرمسیری
• انواع: پاپایه زرد، پاپایه سبز، پاپایه سرخ

محتویات

• ۱ خاستگاه و توزیع
• ۲ معرفی
• ۳ ارزش غذایی
• ۴ کشت پاپایا در ایران
• ۵ منابع

خاستگاه و توزیع

پاپایا گیاه بومی آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی است^[۱][۲] و بومی سراسر جزایر واقع در دریای کاریب، فلوریدا و چند کشور آفریقا شده‌است. این محصول کشاورزی در هند، استرالیا، مالزی، اندونزی، فیلیپین، ایالات متحده و هاوایی نیز رشد می‌کند.^[۱]

معرفی

پاپایا (papaya = fruta bomba = lechosa = tree melon = (in Australia) pawpaw = papaw) با طعم خوب و حالت لطیفی که دارد در سالادِ میوه بسیار فوق‌العاده‌است. از پاپایا پوره نیز تهیه می‌کنند. همچنین پوست کردن و خارج کردن دانه‌های پاپایا آسان است. پاپایه‌های هاوایی از نوع مکزیکی آن معمول تر و خوشمزه ترند. نوع زرد آن که راحتتر ثمر می‌دهد به محض رسیدن آماده خوردن است و بهتر است خنک مصرف شود. نوع سبز پاپایه در اتاق‌های حرارتی پس از چند روز به عمل می‌آید و آمادهٔ خوردن می‌شود. مردم جنوب شرق آسیا پاپایهٔ سبز را پس از خرد کردن و پختن داخل سالاد می‌ریزند.

ارزش غذایی

پاپایا، خام

مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی	۱۷۹ کیلوژول (۴۳ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها	۱۰٫۸۲ g
قندها	۷٫۸۲ g
فیبر	۱٫۷ g
چربی	۰٫۲۶ g
پروتئین	۰٫۴۷ g
ویتامین آی معادل	۴۷ میکروگرم (۵٪)
- بتاکاروتن	۲۷۴ میکروگرم (۳٪)
- لوتئین و زآکسانتین	۸۹ μg
ویتامین ب۱ (تیامین)	۰٫۰۲۳ میلی‌گرم (۲٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین)	۰٫۰۲۷ میلی‌گرم (۲٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین)	۰٫۳۵۷ میلی‌گرم (۲٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵)	۰٫۱۹۱ میلی‌گرم (۴٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)	۳۸ میکروگرم (۱۰٪)
ویتامین C	۶۲ میلی‌گرم (۱۰۳٪)
ویتامین E	۰٫۳ میلی‌گرم (۲٪)
ویتامین K	۲٫۶ میکروگرم (۲٪)
کلسیم	۲۰ میلی‌گرم (۲٪)
آهن	۰٫۲۵ میلی‌گرم (۲٪)
منیزیم	۲۱ میلی‌گرم (۶٪)
منگنز	۰٫۰۴ میلی‌گرم (۲٪)
فسفر	۱۰ میلی‌گرم (۱٪)
پتاسیم	۱۸۲ میلی‌گرم (۴٪)
سدیم	۸ میلی‌گرم (۰٪)
روی	۰٫۰۸ میلی‌گرم (۱٪)
لیکوپن	۱۸۲۸ µg
پیوند به پایگاه داده وزارت کشاورزی ایالات متحده درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا

کشت پاپایا در ایران

پاپایا در ایران به صورت عمده کشت نمی‌شود، بلکه به صورت اندک در استان سیستان و بلوچستان و خیلی کم در استان هرمزگان و برخی استان‌های دیگر مانند یزد و بوشهر کشت می‌شود. به گفته سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان، سطح زیر کشت پاپایا در این استان مجموعاً به ۲۵ هکتار می‌رسد.

برش مقطعی پاپایا
آرایه‌شناسی
فرمانرو:	گیاه
(طبقه‌بندی‌نشده):	گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):	دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده):	رزیدها
راسته:	کلم‌سانان
تیره:	خربزه‌درختیان
سرده:	خربزه درختی
Species:	C. papaya
نام علمی
Carica papaya کارل لینه[۱]

به

میوهٔ بـِه یا بهی (نام علمی: Cydonia oblonga) دارای گوشت خشک و کرکی است که طعمی ترش و تقریباً گس دارد.^[۲] با این حال وقتی به پخته می‌شود بو و طعمی بسیار خوش دارد. برای کمپوت مناسب است و به صورت مربا و مارمالاد نیز کاربردی عالی دارد.^[۳] اگر به دنبال به هستید باید به بازار کشاورزان یا مغازه‌های مخصوص سبزی مراجعه کنید. این میوه به صورت جهانی در ترکیه، چین، ازبکستان، ایران، آرژانتین، نیوزیلند پرورش می‌یابد.

درخت به درختی است از تیره گل سرخیان، جزو دسته سیب‌ها که پشت برگ‌هایش کرک‌دار است.^[۴]

به سرشار از ویتامین‌های آ و ب، و املاح آهکی و تانن است. به دارای پروتید، گلوسید، لیپید و آب است و صد گرم آن تولید ۱۱۲ کالری انرژی می‌کند. به مقوی قلب، معده و اعصاب است، و دمنوش آن آرامبخش است.^[۵] درخت به را به ترکی آذربایجانی، هیوا، در رامیان و کتول، شغال، در لاهیجان و دلیجان و رودسر، توچ و در رامسر و شهسوار، سنگه می‌نامند. درخت به، در خاک‌های خشک و خیلی آهکی خوب نمی‌روید و نیازمند به خاک ژرف است.^[۶]

این میوه مقوی معده و متوقف‌کننده اسهال‌های ساده و خونی است.^[۷] در ورم حاد در روده‌ها، خونریزی‌های قاعدگی و بواسیری، اثر بسیار مؤثری دارد. به ضمن تقویت اعمال دستگاه گوارش، مخاط و سرفه کاملاً مؤثر است. دم کرده برگ‌های به برای تسکین سرفه شهرت فراوان دارد.^[۸]

به سردرختی

محتویات

• ۱ آماده‌سازی
• ۲ گونه‌ها
• ۳ تولید
• ۴ ارزش غذایی
• ۵ منابع

آماده‌سازی

به‌های عطری کوچک‌تر دارای پرزهایی روی پوست‌شان هستند که پس از شستن میوه به راحتی از بین می‌روند. مانند سیب و گلابی به را نیز می‌توان پوست کند و هسته آن را خارج نمود. با این حال بهتر است به را از درازا به دو نیم تقسیم کنیم بعد با قاشق هسته‌ها را خارج نمائیم چون محل هسته‌ها در به عمیق‌تر و گردتر از جای هسته‌ها در سیب یا گلابی می‌باشد.^[۹] طبخ به موجب بهتر شدن طعم آن می‌شود. آن‌ها را در شربت با ادویه‌هایی نظیر هل و دارچین یا با پوست لیمو و پرتقال بپزید. برای بهتر کردن کمپوتها آلو یا زردآلو خشک به آن اضافه کنید یا همانند سیبها آن‌ها را نیز بپزید اگرچه پای به طعمی اکتسابی دارد. در برخی نقاط جهان دانه‌های به را خشک می‌کنند و به همراه مقدار کمی آب می‌پزند که به‌عنوان داروی سرفه کاربرد دارد.^[۸]

گونه‌ها

گونه‌های زیادی به وجود دارد که فقط دوتای آن‌ها قابل توجه‌است. به معطر: شکلی بیضی با انتهای مخروطی دارد. پوست آن نرم، زرد و دارای گوشت سفید است. آناناسی: تاحدی شبیه گلابی برآمده‌است. پوست آن بعد از رسیدن زرد می‌شود و گوشت آن زرد رنگ و با طعم خفیفی از آناناس است. این میوه درشهرستان نطنز و شهرستان اصفهان پرورش میابد

تولید

نمودار مقایسه روند تولید سالیانه میوه به در ایران و سایر کشورهای اصلی تولیدکننده این محصول - چین و ازبکستان با افزایش تولید خود در تولید این محصول از ایران پیشی گرفته‌اند.

در سال ۲۰۱۷ تولید جهانی میوه به برابر ۶۹۲٬۲۶۲ تن بوده‌است که ترکیه و چین مجموعاً ۴۱٪ از این مقدار را تولید کرده‌اند.

ارزش غذایی

Quinces, raw

مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی	۲۳۸ کیلوژول (۵۷ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها	۱۵٫۳ g
فیبر	۱٫۹ g
چربی	۰٫۱ g
پروتئین	۰٫۴ g
ویتامین ب۱ (تیامین)	۰٫۰۲ میلی‌گرم (۲٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین)	۰٫۰۳ میلی‌گرم (۲٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین)	۰٫۲ میلی‌گرم (۱٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵)	۰٫۰۸۱ میلی‌گرم (۲٪)
ویتامین ب۶	۰٫۰۴ میلی‌گرم (۳٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)	۳ میکروگرم (۱٪)
ویتامین C	۱۵ میلی‌گرم (۲۵٪)
کلسیم	۱۱ میلی‌گرم (۱٪)
آهن	۰٫۷ میلی‌گرم (۶٪)
منیزیم	۸ میلی‌گرم (۲٪)
فسفر	۱۷ میلی‌گرم (۲٪)
پتاسیم	۱۹۷ میلی‌گرم (۴٪)
سدیم	۴ میلی‌گرم (۰٪)
روی	۰٫۰۴ میلی‌گرم (۰٪)
Link to USDA Database entry درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا

بلوط

بلوط (به انگلیسی: Oak) و با (نام علمی: Quercus)، نام سرده‌ای از درختان و همچنین میوه آنهاست. درختان بلوط عمری طولانی دارند که گاه به دو هزار سال نیز می‌رسد^[۱] و گونه‌های بسیاری از آن در ایران بومی رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس است.

چوب بلوط با چگالی در حدود ۰٫۷۵ گرم بر سانتی‌متر مکعب از سختی و استحکام بالایی برخوردار است. همچنین به دلیل داشتن مقادیر تانن بالا در برابر حشرات و حملات قارچ‌ها بسیار مقاوم است. چوب این درخت از مرغوب‌ترین چوب‌هاست و زغال آن نیز مرغوب است. این موضوع یکی از دلایل قطع بی‌رویهٔ این درختان است و بقای این جنگل‌ها را تهدید می‌کند.

محتویات

• ۱ تکثیر
• ۲ ترکیب شیمیایی
• ۳ کاربرد
  • ۳.۱ کاربرد درمانی
  • ۳.۲ کاربرد خوراکی
  • ۳.۳ کاربردهای دیگر
• ۴ بلوط در مناطق گرمسیری
  • ۴.۱ ارزش تغذیه ای بلوط آبی
• ۵ بلوط در ایران
• ۶ روز پاسداشت بلوط زاگرس
• ۷ منابع
• ۸ پیوند به بیرون

تکثیر

تکثیر طبیعی این درخت از طریق کاشته شدن میوه آن صورت می‌گیرد. جوندگان خانواده سنجاب جهت ذخیره‌سازی میوه بلوط برای فصل زمستان آن را در عمق مناسبی دفن می‌کنند. فراموش کردن جای برخی از این میوه‌ها توسط سنجاب‌ها باعث می‌شود که در بهار سال بعد جوانه بزنند. این جوندگان موجب زایش مداوم جنگل‌های بلوط هستند. سنجاب‌ها از روی غریزه مقاوم‌ترین دانه‌ها را برای دفن کردن انتخاب می‌کنند و بنابراین احتمال سالم ماندن میوه در زیر خاک و جوانه زدن آن در سال بعد بالا می‌رود.

در سال‌های اخیر برخی کارشناسان از خطر انقراض سنجاب ایرانی گفته‌اند که در ادامه حیات جنگل‌های بلوط ایران نقشی اساسی دارند.^[۲][۳]

جست‌زنی (به دو صورت پاجوش و ریشه جوش) نیز از راه‌های تکثیر در برخی از گونه‌های بلوط است.

ترکیب شیمیایی

سوسک خرطوم‌دار درخت فندقی، آفت گونه‌های مختلف درخت بلوط است.

• میوهٔ بلوط: نشاسته، پروتئین، قندهای مختلف مخصوصاً کوئرسیت، مادهٔ روغنی و بالاخره تانن دارد.
• برگ و پوست بلوط: تانن ویژه‌ای به نام اسید کوئرسی تانیک محلول در آب، نوعی قند به نام کوئرسیت، یک مادهٔ تلخ به نام کوئرسیتین، لعاب، یک مادهٔ قرمز به نام قرمز بلوط دارد.

کاربرد

کاربرد درمانی

تانن موجود در میوه بلوط که در برخی زبان محلی کشور به آن «شوکه» می‌گویند با تقویت مخاط معده در درمان ورم و زخم معده مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند در بهبود زودتر زخم‌ها و خونریزی‌ها و درمان اسهال مفید باشد. بخش‌هایی از درخت بلوط که کاربرد درمانی دارند عبارتند از میوه، پوست، گال و برگ.^[۴]

کاربرد خوراکی

میوه بلوط شمال و جنوب ایران و نیز گونه‌های مختلف آن از نظر مواد غذایی متفاوتند. اما نتایج آنالیز مویه بلوط شمال ایران به همراه پوسته‌اش نشان داده که شامل ۱۱ درصد چربی، ۱۱٫۵ درصد فیبر، ۲۶۳۰ کیلوکالری بر کیلوگرم انرژی و دارای ۱۸٫۵ درصد پروتئین است.^[۵] در بخش‌های مختلف کشور که جنگل‌های بلوط وجود دارند از آرد کردن میوه بلوط، نان بلوط تهیه می‌شود.

دامداران با توجه به گرانی خوراک دام، دانه‌های بلوط را در پاییز جمع‌آوری می‌کنند و به عنوان تغذیه جایگزین در زمستان به دام‌ها می‌دهند که علاوه بر خواص غذایی بسیار، برای سلامت دام‌ها نیز مفید است.^[۵]

کاربردهای دیگر

از دانه، برگ و نیز گال درخت بلوط در داروسازی، رنگرزی (به عنوان یکی از مواد رنگزای طبیعی)، مرکب‌سازی و صنعت چرم‌سازی استفاده می‌شود.^[۶] چوب بلوط بسیار محکم است و از آن برای ساخت وسائل یا سوزاندن استفاده می‌شود. برخی گونه‌های بلوط به عنوان درخت زینتی کاشته می‌شوند و از برگ‌های برخی گونه‌های آن همچون یوول به عنوان بازدار زیستی آفت‌ها در باغ و گلخانه استفاده می‌شود.

بلوط در مناطق گرمسیری

نوع متفاوتی از بلوط در نقاط گرمسیری و استوایی در کشورهایی مانند چین - ویتنام - استرالیا - ژاپن - تایلند ، رشد می کند که به آن بلوط آبی گفته می شود. این میوه ی گرمسیری سرشار از کربوهیدرات و آنتی اکسیدان است و به واسطه داشتن کالری پایین به عنوان یک مکمل غذایی مفید برای رژیم غذایی در نظر گرفته می شود.آنتی اکسیدان موجود در شاه بلوط آبی باعث کاهش سلول های سرطانی شده و برای متابولیسم بدن فواید بی شماری دارد.

ارزش تغذیه ای بلوط آبی

• کالری 97
• کل چربی 0 گرم 0٪
• چربی اشباع 0 گرم 0٪
• کلسترول 0 میلی گرم 0٪
• سدیم 14 میلی گرم 1٪
• کل کربوهیدرات 24 گرم 8٪
• رژیم غذایی فیبر 3 گرم 12٪
• شکر 5 گرم
• پروتئین 1 گرم
• ویتامین A 0٪ ویتامین C 7٪
• کلسیم 1٪ آهن 0٪

بلوط در ایران

مظفر افشار اهل خرم آباد ملقب به پدر بلوط ایران سالانه به همراه دوستداران طبیعت صدها بذر بلوط در کوهها و جنگلهای در حال تخریب می‌کارند.

نهال کوچک بلوط ایرانی.

دربارهٔ تعداد گونه‌ها و زیر گونه‌های بلوط در ایران نظرات مختلفی داده شده اما همه پژوهشگران بر وجود چند گونه مهم از بلوط در جنگل‌های ایران توافق دارند^[۷]:

• گونه بلوط ایرانی (نام علمی: Quercus brantii) یا بَرودار، درختی با ارتفاع تا ۱۰ متر، که از شمال‌غربی تا جنوب‌شرقی رشته‌کوه زاگرس وجود دارد و به علت انعطاف‌پذیری خاص خود نسبت به دیگر گونه‌ها توانایی رویش در گونه‌های مختلف خاک، ارتفاع (از ۴۵۰ متر در گدارلندر مسجدسلیمان گرفته تا ۲۶۰۰ متر از سطح دریا در ارتفاعات لته‌کال یاسوج) و جهات جغرافیایی را دارد. در مناطق مختلف با نام‌های گوناگونی چون بلوط ایرانی، برو، شکین، هلوین، بلی، بلو و داربرو نامیده می‌شود. یکی از ویژگی‌های بسیار مهم این‌گونه، که نقش بسیار اساسی در بقای آن داشته قدرت خارق‌العاده جست‌زنی آن (به دو صورت پاجوش و ریشه جوش) است.
• گونه دارمازو (نام علمی: Quercus infectoria)، درخت یا درختچه‌ای با ارتفاع متوسط، که از شمال‌غربی زاگرس تا منطقه گهواره در استان کرمانشاه گسترش یافته و پس از آن به صورت لکه‌های کوچک و پراکنده در استان لرستان یافت می‌شود.
• گونه یوول (نام علمی: Quercus libani)، درختی کوتاه به ارتفاع ۱۰–۱۲ متر، که مختص مناطق مرتفع با خاک‌های عمیق و حاصلخیز است و پراکنش آن از آخرین حد شمالی زاگرس شروع می‌شود و در پایان محدوده جنگل‌های مریوان (هم‌مرز با پاوه در استان کرمانشاه) تمام می‌شود.
• گونه اوری (نام علمی: Quercus macranthera)، درختی مرتفع به ارتفاع تا ۲۵ متر، که در جنگل‌های ارتفاعات شمال ایران، مناطق کوهستانی قفقاز، ارسبارانو جنوب بروجرد و جنگل‌های مختلط کاسپینی-هیرکانی دیده می‌شود. به شکل زمین و جهت جغرافیایی بستگی ندارد اما به ارتفاع زمین بستگی داشته و غالباً در ارتفاعات بالاتر از ۱۷۰۰ متر از سطح دریا رشد می‌کند و درختی سرمادوست و نورپسند است.^[۸] در مناطق شمالی ایران این درخت را با نام‌های دیگری چون بلند مازو، پاچه مازو، گوری، اورو، ترش مازو و پالط نیز می‌شناسند.
• گونه بلندمازو (نام علمی: Quercus castaneifolia)، درختی مرتفع به ارتفاع تا ۵۰ متر، که در استان‌های گلستان، مازندران و گیلان می‌روید.^[۹]
• گونه سفیدمازو (نام علمی: Quercus petraea) که در استان‌های گلستان، مازندران و گیلان می‌روید.^[۱۰]

در سال‌های اخیر روند تخریب درختان بلوط جنگل‌های ایران گسترش یافته که عواملی چون آفت، خشکسالی، از بین بردن درختان برای کشاورزی و دامداری^[۱۱]، بریدن درختان برای تهیه زغال^[۱۲][۱۳]، هجوم سوسک‌ها، بیماری ناشناخته، گردوغبار و افزایش میانگین دمای هوا^[۱۴] را از دلایل اصلی آن می‌دانند.

دشت برم، بزرگترین دشت بلوط ایران در کازرون و در غرب استان فارس قرار گرفته‌است و در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای جلوگیری از نابودی بیشتر درختان آن شده‌است.^[۱۵]

روز پاسداشت بلوط زاگرس

جمعی از مردم و رسانه‌های منطقه زاگرس، روز هفتم فروردین ماه را به نام «روز پاسداشت جنگل‌های بلوط» نامگذاری کرده‌اند، این اقدام به دنبال وخیم شدن وضعیت بلوط‌های زاگرس به دنبال پدیده «زوال بلوط» و تأثیرات مخرب ریزگردها و سایر عوامل انسانی و طبیعی تهدیدکننده درختان بلوط، به منظور جلب حمایت‌ها و مشارکت‌های مردمی برای حفظ این منابع صورت گرفته‌است.^[۱۶][۱۷] در این روز مردم به هواداری از درختان بلوط به دل طبیعت می‌روند و با نمادها و لباس‌های محلی و پلاکاردها و امثال آن می‌کوشند توجه عموم را به این منابع ارزشمند طبیعی کشور جلب کنند.

آرایه‌شناسی
فرمانرو:	گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده):	گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):	دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده):	رزیدها
راسته:	راش‌سانان
تیره:	راشیان
سرده:	Quercus ال.

بالنگ

بادام

بادام (Prunus dulcis, مترادف (زیست‌شناسی) Prunus amygdalus) نوعی میوه است، که درخت آن بومی ایران و کشورهای اطراف^[۳][۴][۵] و آسیای مرکزی^[۶] است، اما در مناطق بسیاری کشت می‌شود. در اصل بادام جزو مغزهای حقیقی به حساب نمی‌آید، بلکه از انواع شفت هاست که دارای یک پوسته بیرونی و یک پوشش درونی سخت است که دانه (مغز) در درون آن قرار می‌گیرد. ارتفاع درخت بادام ۴ تا ۱۰ متر است و قطر آن نیز می‌تواند به بیش از ۳۰ سانتیمتر برسد. نوع خودروی آن را که هسته‌های کوچک دارد اَرْژَن می‌نامند.^[۷]

بزرگترین کشورهای تولیدکننده بادام در دنیا ایالات متحده آمریکا و اسپانیا هستند. ایران با تولید ۶٪ در رتبه پنجم تولیدکنندگان این میوه قرار دارد. ۴۹٪ دانه بادام را روغن تشکیل می‌دهد که ۶۲٪ آن اولئیک اسید غیر اشباع، ۲۴٪ لینولئیک اسید غیراشباع، و ۶٪ آن پالمیتیک اسید اشباع است. مقدار انرژی موجود در هر ۱۰۰ گرم مغز بادام، ۵۷۶ کیلوکالری است. بزرگترین بادامستان دیم در ایران، در کوهسرخ خراسان رضوی قرار دارد.^[۸]

محتویات

• ۱ ریشهٔ واژه
• ۲ شکوفه بادام
• ۳ تولید
• ۴ بادام کوهی
  • ۴.۱ زیستگاه بادام کوهی
  • ۴.۲ موقعیت جغرافیایی
  • ۴.۳ سایر موارد
• ۵ بادام تلخ
• ۶ ارزش غذایی
• ۷ منابع
• ۸ نگارخانه
• ۹ پانویس
• ۱۰ پیوند به بیرون

ریشهٔ واژه

واژهٔ بادام ریشهٔ ایرانی دارد و از فارسی به زبان‌های ترکی، عربی، هندی و اردو راه یافته‌است.^[۹]

شکوفه بادام

شکوفه بادام

منطقه تولید عمده بادام، کالیفرنیا در آمریکا است، بین فوریه و مارس، شکوفه‌هایی که شباهت زیادی به شکوفهٔ گیلاس دارند، شکوفا می‌شوند. نوع آب و هوا در این زمان، میزان تولید بادام در آن سال را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد. از وضعیت گل اطلاعات بسیار مهمی در مورد برداشت محصول در آن سال به دست می‌آید؛ بنابراین، هر مرحله از وضعیت گل نام بخصوصی دارد:

1. تراشه سبز، به جوانه‌های سبز بادام گفته می‌شود. این مرحله قبل از بوجود آمدن جوانهٔ صورتی است.
2. جوانه صورتی، جوانه به رنگ صورتی دیده می‌شود.
3. پاپ کورن، جوانه مانند پاپ کورن متورم شده ولی هنوز باز نشده‌است.
4. شکوفه، شکوفایی کامل
5. پتال فول، ریزش گلبرگ
6. ژاکت، گلبرگ‌ها ریخته‌است و تنها کاسه گل باقی‌مانده‌است.
7. خارج از ژاکت، کاسه گل جای خود را به میوه داده‌است.^[۱۰]

تولید

مقایسه روند تولید سالانه بادام در ایران با آمریکا و سایر تولیدکنندگان اصلی این محصول- نمودار نشان می‌دهد که روند تولید بادام در آمریکا از ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷ به میزان ۲۰۰٪ افزایش داشته در حالیکه تولید بادام در ایران در طی این مدت تغییر محسوسی نداشته‌است.^[۱۱]

در سال ۲۰۱۷ تولید جهانی بادام برابر ۲٫۲ میلیون تن بوده‌است که ۴۶٪ از این مقدار متعلق به امریکاست.^[۱۲] سایر کشورهای اصلی تولیدکننده شامل اسپانیا، ایران و مراکش مجموعاً ۲۲٪ از تولید جهانی این محصول را به خود اختصاص داده‌اند.

بادام کوهی

بادام کوهی، نام درختچه سبز رنگی است با برگ‌های باریک و کوچک که در اقلیم نیمه خشک ایران می‌روید. بادام کوهی از خانواده گل سرخیان می‌باشد. ارتفاع متوسط گیاه بین ۲٫۵ تا ۳ متر و قطر تاج پوشش آن نیز به ۲ تا ۲٫۵ متر بالغ می‌گردد. گل‌های سفیدرنگ بادام معمولاً قبل از ظهور برگ‌ها در اوایل فروردین‌ماه ظاهر می‌شوند. دانه این گیاه که پس از فراوری (شیرین کردن) مصرف خوراکی دارد معمولاً از اوایل خرداد تا اواخر این ماه برداشت می‌شود.

زیستگاه بادام کوهی

بادام کوهی در خاک‌های عمیق تا نیمه‌عمیق، سنگ‌ریزه‌دار و بر روی تشکیلات آهکی – سیلیسی در شیب‌های ملایم کوهستان‌ها می‌روید. بومی ایران و منطقهٔ خاورمیانه، گستردگی در مناطق جنوبی، مرکزی و شمال شرق ایران، در کوه‌های آهکی- سنگلاخی است. دامنه‌های ارتفاعی رویش‌گاه بادام کوهی بین ۲۰۰تا ۲۷۰۰ متر از سطح دریا، در خطوط هم باران ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر قرار گرفته‌اند.

موقعیت جغرافیایی

این گیاه، در مناطق کوهستانی در استان‌های خراسان (کوهسرخ) فارس، کرمان خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، اراک، کردستان، بختیاری، تهران، میانه و لرستان و در انواع مختلف خاک رشد می‌کند.

سایر موارد

• ارجنک - یا بادام زاگرسی و بادام اراکی، گونه‌ای بادام که پراکنش آن منحصر به زاگرس جنوبی در ایران است.
• ارژن - یا بادام کوهی، گونه‌ای از بادام که به‌طور گسترده در ایران و ترکمنستان می‌روید.
• تنگرس - یا بادام خاردار یا تِنْگِس، گونه‌ای بادام که تنها در زاگرس جنوبی در ایران می‌روید.
• بادام گنوئی - یا ارچن، گونه‌ای از بادام که منحصر به استان‌های جنوبی و جنوب‌شرقی ایران است.
• بادام شرقی - گونه‌ای از بادام وحشی که بومی غرب ایران و شمال عراق است.

بادام تلخ

بادام تلخ نیز مانند دانه‌های هلو، زردآلو، آلو، سیب، به و گیلاس از آمیگدالین تشکیل یافته‌است که می‌تواند در بدن تبدیل به سیانید شود. در تمام دنیا دو نوع بادام وجود دارد: بادام شیرین و بادام تلخ. بادام تلخ باید به منظور از بین رفتن مواد شیمیایی سمی موجود در آن حرارت داده شود یا پاستوریزه شود. بادام سرشار از پروتئین، ویتامین E، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و آهن است که برای بدن مفید می‌باشد؛ اما مصرف بادام تلخ به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

ارزش غذایی

Almonds

تولیدبادام باپوست در سال ۲۰۱۷
کشور	tonnes
ایالات متحده آمریکا	۱٬۰۲۹٬۶۵۵
اسپانیا	۲۵۵٬۵۰۳
مراکش	۱۱۶٬۹۲۳
ایران	۱۱۱٬۸۴۵
ترکیه	۹۰٬۰۰۰
ایتالیا	۷۹٬۵۹۹
جهان	۲٬۲۳۹٬۶۹۷
Source: FAOSTAT of the United Nations[۱۳]
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی	۲٬۴۰۸ کیلوژول (۵۷۶ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها	۲۱٫۶۹ g
نشاسته	۰٫۷۴ g
قندها	۳٫۸۹ g
لاکتوز	۰٫۰۰ g
فیبر	۱۲٫۲ g
چربی	۴۹٫۴۲ g
چربی اشباع	۳٫۷۳۱ g
چربی تک‌اشباع‌نشده	۳۰٫۸۸۹ g
چربی چنداشباع‌نشده	۱۲٫۰۷۰ g
پروتئین	۲۱٫۲۲ g
تریپتوفان	۰٫۲۱۴ g
ترونین	۰٫۵۹۸ g
ایزولئوسین	۰٫۷۰۲ g
لئوسین	۱٫۴۸۸ g
لیسین	۰٫۵۸۰ g
متیونین	۰٫۱۵۱ g
سیستین	۰٫۱۸۹ g
پنیلالانین	۱٫۱۲۰ g
تیروزین	۰٫۴۵۲ g
والین	۰٫۸۱۷ g
آرژینین	۲٫۴۴۶ g
هیستیدین	۰٫۵۵۷ g
آلانین	۱٫۰۲۷ g
اسپارتیک اسید	۲٫۹۱۱ g
گلوتامیک اسید	۶٫۸۱۰ g
گلیسین	۱٫۴۶۹ g
پرولین	۱٫۰۳۲ g
سرین	۰٫۹۴۸ g
آب	۴٫۷۰ g
ویتامین آ	۱ IU
- بتاکاروتن	۱ میکروگرم (۰٪)
- لوتئین و زآکسانتین	۱ μg
ویتامین ب۱ (تیامین)	۰٫۲۱۱ میلی‌گرم (۱۶٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین)	۱٫۰۱۴ میلی‌گرم (۶۸٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین)	۳٫۳۸۵ میلی‌گرم (۲۳٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵)	۰٫۴۶۹ میلی‌گرم (۹٪)
ویتامین ب۶	۰٫۱۴۳ میلی‌گرم (۱۱٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)	۵۰ میکروگرم (۱۳٪)
ویتامین E	۲۶٫۲ میلی‌گرم (۱۷۵٪)
ویتامین K	۰٫۰ میکروگرم (۰٪)
کلسیم	۲۶۴ میلی‌گرم (۲۶٪)
آهن	۳٫۷۲ میلی‌گرم (۳۰٪)
منیزیم	۲۶۸ میلی‌گرم (۷۲٪)
منگنز	۲٫۲۸۵ میلی‌گرم (۱۱۴٪)
فسفر	۴۸۴ میلی‌گرم (۶۹٪)
پتاسیم	۷۰۵ میلی‌گرم (۱۵٪)
سدیم	۱ میلی‌گرم (۰٪)
روی	۳٫۰۸ میلی‌گرم (۳۱٪)
Link to USDA Database entry درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا